Mogę już sobie łgać jak z nut. Rozmowa z Marcinem Świątkowskim

Agnieszka Wrona

Rozmowa z Marcinem Świątkowskim, autorem prozy, dzięki której aktualnie porównywany jest z Andrzejem Sapkowskim. W ubiegłym roku wydał debiutanckie Psy pana, a już dziś na rynku można znaleźć kontunuację tej historii – Księstwo Różanego Krzyża (obie książki nakładem SQN). Opowieść łączy magię i historię, a jej fabuła pulsuje w samym środku wojny trzydziestoletniej. Agnieszka Wrona: […]

Łabędzie szyje jak miecze

Autumn Christian, Patrick Leftwich

Przestałam jeść, bo chciałam puste kości. Chciałam unosić się ponad meblami. Chciałam, by lekarze robili mi rentgeny ciała i odkryli jedynie pustą przestrzeń w miejscu gęstych, ciemnych plastrów tłuszczu, płynu i szpiku. Mój mąż Jules był starszym pracownikiem naukowym w Nan-Tech, które poświęciło niemal dwie dekady na tworzenie maleńkich, niewidzialnych komputerów zdolnych do pochłaniania skażonych […]

TEORIA SPISKOWA: Musk – Tellur – Kopalnia Tunguska

A. i M., Agata Gaik, Iza Koczanowska

Kontekst miejsca  Katastrofa tunguska, która miała miejsce 30 czerwca 1908 roku na Syberii, pozostaje jedną z największych zagadek naukowych. Pomimo licznych badań, meteoryt odpowiedzialny za eksplozję nigdy nie został jednoznacznie zlokalizowany. Wybuch ten spowodował zniszczenie na obszarze około 2000 km².  Istnieje teoria, że obiekt, który wywołał katastrofę tunguską, wniknął w ziemię, zmieniając jej skład pierwiastkowy. […]

TEORIA SPISKOWA: Praweganie

Gabriela Wierzbicka, Michał Mytnik, Misza Pokrowieckie, Szymon Grabiński

Wprowadzenie Kiedy zamieszkałemu w jednym z osiedlowych bloków Stanisławowi G. uniemożliwia się puszczanie fajerwerków w Sylwestra, mężczyzna zaczyna zadawać niewygodne pytania. Rozpoczyna śledztwo, które kieruje go od nielubianego psa z mieszkania naprzeciwko aż do międzyplanetarnego spisku metanolubnych Reptilian. Jego najbliżsi – diler, siostrzeniec i krewna z USA – tworzą wraz z nim facebookową grupę, służącą […]

2 opowiadania: “Pomiaukiwania” i “Bibelot”

Aleksandra Połeć, Félix J. Palma

Pomiaukiwania Nie widzę go z tarasu, nie wiem więc, ani jak duży jest, ani jaki ma kolor. Jedyne co wiem, to że każdej nocy, przycupnięty na dachu, wymiaukuje moje imię do księżyca. Nie jestem żadnym ekspertem od kotów, ale wydaje mi się, że może to ruja, bo te jego bezradne pomiaukiwania bardzo przypominają szloch małego […]

Gdzie trupy są cieplejsze niż wszyscy żywi razem wzięci – 6 wierszy

Anna Gruver, Ihor Mitrov

++ jeśli moja twarz zostanie oparzona przez ogieńzakryję bliznę tatuażemto samo dotyczy innych części ciałatatuaż na twarzy doda mi tajemniczościi tatuaże na innych częściach ciała również polubiciejeśli stracę rękęto założę na protezę skórzaną rękawicęmoże będzie cały zestaw rękawicmoże kolor rękawiczki będzie zależał od dnia tygodniaa może wybiorę rękawiczki pasujące do moich spodniprzecież mam spodnie w […]

Przemycam węgorza w płucach: 4 wiersze i 4 rysunki

Marcin Redkowiak

* znalazłem węgorzanie opatruję nimwejścia do ust za to lubię patrzećjak pływawe własnym miąższu gdy staje się jabłkiem bez pestekwszyscy pytająo kraj pochodzenia 90 bpm prowadź mnie panie fragmentem ulicywyłącz latarnie i prostą bankowośćwysampluj dla mnie ten fragmentzrób taką pętlęże zmieszczą się na niejwszystkie gościny u Volta z pierwszego piętrawyjmij perkusję:balkon okno okno balkon okno […]

TEORIA SPISKOWA: Lapisjanie i Detraformacja

Janota

Czas jest konstruktem społecznym, który ogranicza Twoją wyobraźnię. Nie pozwól by to zegar dyktował rytm Twojego życia. Zastanów się, jak mogłoby być, gdyby czas zniknął. Kiedyś nie było czasu. Nie było nawet słońca.(Tak, Ty, do ciebie mówię!) A dzisiaj? Dzisiaj nie ma nawet kiedy pomyśleć, bo co chwila jest 8 rano i znowu trzeba się […]

PELE-MELE: SESLA (Coimbra, Portugalia)

Karolina Krasny, Michał Mytnik

A FEW WORDS ABOUT SESLA SESLA – “Secção de Escrita e Leitura da AAC” – is a cultural section of the Academic Association of Coimbra (AAC), having been active since 1997. It owes its name to the two souls of literature: writing and reading. Such are the main functions of the section, contemplating reading not […]

Stłuc. Kręgosłup Tytanii Skrzydło (fragmenty)

Anna Adamowicz

Ilustracja: Piotr Marzec Anna Adamowicz – urodzona w 1993 roku w Lubinie, mieszka i pracuje we Wrocławiu. Diagnostka laboratoryjna, poetka, autorka książek: Wątpia (2016), Animalia (2019), Nebula (2020) oraz (pod pseudonimem Laura Osińska) zmyśl[    ]zmysł (2021). Nominowana do Nagrody Literackiej Gdynia oraz międzynarodowej Nagrody Václava Buriana. Wyróżniona Nagrodą im. Wisławy Szymborskiej. Tłumaczona m.in. na angielski, czeski, irlandzki, rosyjski, słoweński, ukraiński, węgierski. Piotr Marzec – […]

Szajba, rozdział I

Laura Janoszek

To dla Wandy ważny dzień, a wszystko sypie się przez palce. Przede wszystkim – sprawy wizerunkowe. Zaraz po nich ona sama, rozsypana już w połowie, piach na imitującym panele linoleum. Bad hair day. Loki jakieś nie takie, bo skrętu nie wydobywa się wodą z kranu i tanią mgiełką do ciała z Avonu; za to grozi […]

“Nie wywołuj ostateczności (lamia)” (fragment)

Marta Maciejewska

[Roztrzaskane światła; masz na palcu ranek siatkę; czerwone przecinki; nie próbuj wychodzić z siebie w poranki bez ciężaru; teraz głęboko, oddech, dalej do brzucha, a teraz wszystko z siebie – trening blach w słońcu trwa; syrena upłynnia bębenki, zostaniesz bez uszu, kryć się! pod drzewkiem szczęścia; żeś nacisnął bebech tego psa ratowniczego, z Chin zaraz […]

Sztuka migotania. Kilka słów o dziewczęcym stawaniu się

Jadwiga Piskorska

„Kaprys” to wspaniałe i bezwzględne słowo;  jedno z tych pozornie słodkich i najmocniej trujących  ze słownika związanego z kulturą dziewczynek. Nie ukrywam, że siadając do czytania najnowszego zbioru esejów Weroniki Murek Dziewczynki. Kilka esejów o stawaniu się, miałam zawczasu pewne oczekiwania. Wzięło się to przede wszystkim z ustawicznego głodu dziewczynkowatości, który w moim przypadku nie […]

2 małe utwory prozą ze zbioru “Koniec świata i inne małe utwory prozą” + posłowie

Robert Walser, Łukasz Musiał

Kiedyś ktoś opowiadał Przez pewien czas mieszkałem – jak sobie przypominam ku memu rozbawieniu – u dwóch kobiet, o których chcę zresztą wspomnieć odrobinę później, nie chciałbym bowiem rozpoczynać opowieści od czegoś wyszukanego i wyjątkowego. Najpierw pojawił się pies, którego jednak wolałbym zostawić troszeczkę na potem, podobnie jak dzieci, które z łakomstwa nie są w […]

O pocieszeniu, jakie daje bard Nicki

Zbigniew Kadłubek

…Es ist schwerDurch den Kelch der BlumenZu den Wurzeln vorzudringen… Zbigniew Herbert / Karl Dedecius Choby spuszczōny ze smyczy smycza sie nowy jô. Ammonius Groblerus / Lech Plocionsky Istnieje tylko jedna aktualna księga, Apokalipsa. Béla Hamvas Kaj czytōmy „ἔχων ἔχῃ”? Autor nieznany Podstawową jednostką badanego materiału jest wędrosłów. Wszystko, o czym tu mówię, zmyśliłem na […]

Wymyśliły nas grzyby i buki / i przeczeka nas krzak. O „Księżycu Grzybiarek” Agaty Jabłońskiej

Jagoda Maciejczyk

Masz wybór, możesz to przemilczeć, ale w tej sprawie nie można pozostać cicho, ponieważ Agata Jabłońska, laureatka Silesiusa 2018 i zdobywczyni Nagrody im. Kazimiery Iłłakowiczówny 2017 za debiut poetycki Raport wojenny, została nominowana do Nagrody im. Wisławy Szymborskiej – tym razem za zniewalający Księżyc Grzybiarek. Zniewalający do tego stopnia, że przez pierwsze miesiące od lektury […]

“szybkie szkice z szopem”: -tronatowy wybór wierszy

Samantha Kitsch

szarlotka z szarotek Ijaki jest sposób na wszystko?jaki jest inny sposób na wszystko?jaki jest sposób na wszystko inne?jaki jest inny sposób na wszystko inne?       niby na niby       niby na niby nic       niby na niby nic a nic       niejako na niby – na niby […]

FINAŁ “Narracji” – Konkursu Literackiego X Festiwalu Studiów Azjatyckich i Afrykańskich

Eliasz Lewadny, Hubert Kasperowicz, Paweł Stasiewicz

KILKA SŁÓW OD ORGANIZATORÓW Jesteśmy podtapiani przez szum informacji. Ten szum to przeróżne wizje, które są ze sobą zgniatane, rozgrzewane, naciągane, kolorowane i wytarte od naszych błędów. Kolonialne i stalowe tezy nadal drgają, mieszają się z opowieścią dziadka, obrazkiem z atlasu, paskiem w wiadomościach, kazaniem, podręcznikiem i snem. Dodawane są do nich zapachy kadzideł, wiśni, […]

Pytania bez odpowiedzi, odpowiedzi bez pytań. “Ostatni i pierwszy kajman” Emilii Konwerskiej

Anna Mochalska

Gady W Ostatnim i pierwszym kajmanie Emilii Konwerskiej nie występuje żaden gad. A w każdym razie nie taki, o którym moglibyście pomyśleć. Epizodycznie pojawiają się tu gadziny (takie, o których moglibyście pomyśleć), ale nie należy im przypisywać zbyt znaczącej roli. Poza tym jednym z ważniejszych zmagań, jakie toczą się na kartach tej książki, jest bój […]

Winienem był zdrapać grasanta ze szprosu. 5 wierszy ze “Wzgardy”

Paweł Kondratowicz

WYKROT nie ustajemy w poszukiwaniu satysfakcjonującego dla wszystkich stronrozwiązanianie ustajemy w poszukiwaniu niesatysfakcjonującego żadnej ze stronrozwiązania SIERPIEŃ strąciliśmy w przepaść tych którzy nami komenderowali zagryźliśmy tychktórzy podsuwali złe rozwiązania rozbiliśmy na miazgę tych którzy działali na naszą szkodę anihilowaliśmy tychktórzy wpuścili w maliny PATRZĄC Z ODDALI NA DEKARZY //// dolny pawilon udekorowany kokardami pełen robactwagórny […]

Badać barki błazna. 3 wiersze z “WIŃ”

Mateusz Barczyk

rentierzy instalują hiperwentylację wali odpływem. trzeci mieszkaniec odmraża pizzę.sąsiad to wie. mimo to krzyczy na dziecko. wieczór kurczy ściany. to zabawa w poczucie kontroli. troskabetonu. głowa z lego w skrzynce na listy. cegła w oknie. sprzedałem dupę diabłu za antropocenty wyrwać ciszę wisielca, dać benzo bezdomnemu,badać barki błazna. każda dłoń puchnie na berle. perło sprzedana […]

4 wiersze Muanisa Sinanovicia

Latawiec Płynąć jak latawiec,cienki,prawie jak powierzchnia,sunąć przez powietrze nad wielkim lasemna dole. Na drzewach rosnątwoje głowy,wykrzywione twarze,szczęśliwe twarze. Sunąć jaklatawiecku horyzontowi,ku pilotowi. I tak również nam I tak również nam minął czasjak tamtym wcześniej, którzy teraz wpisali sięw dęby i buki,w ciche rozmieszczenie kamykówna ulicach miasta,które zmienia się i zostaje takie samo,i nikt nie potrafi […]

Brniesz przez ballady Europy. 3 wiersze

Kasper Pfeifer

Kasba Wywłaszczając obszar natężenia mowy, dworuję sobie.Oto pies, a po drugiej stronie faweli łąka. Zbliż się,skoro już jesz z ręki rojenia, zbliźnij się w hymniedo którego nie da się maszerować. Stajemy się spawem, imieniem, z którego głos wydobywa się,by godzić w misterium. To pewne:staniemy jak serce, niezdolni do produkcji niespodzianek.Kiedy więc, typie, dworuję sobie, truchtając […]

Jakbyś kamień urodziła. Martyna Pankiewicz – „czym się żywi ziemia i martwi”

Michał Trusewicz

Czytając wiersze Martyny Pankiewicz, mam wrażenie, że powstały na peryferiach współczesnych mód. Interesuje mnie zwłaszcza charakterystyczny język debiutanckiego tomu czym się żywi ziemia i martwi – precyzyjny, wręcz ascetyczny, a może nawet przenicowany przez nieustanny kontakt z umierającą naturą, szczególnie ze zwierzętami. Od razu jednak należy zaznaczyć – poetkę raczej nie interesuje literacka metarefleksja: nie […]

Dom typu kostka (z książki “Chipsy dla gości”)

Natalka Suszczyńska

W domu typu kostka miesz­kają cztery osoby i każda chce stąd uciec. Oj­ciec to może i by na­wet mógł znieść samo sie­dze­nie we wnę­trzach, ale nie wtedy, gdy to­wa­rzy­szy mu obo­wią­zek pro­wa­dze­nia ży­cia ro­dzin­nego. To zbyt pro­stac­kie na jego wiel­kie ho­ry­zonty. Głup­ko­wate roz­mowy, idio­tyczna po­wta­rzal­ność, dar­cie mordy, ja­kieś smarki, ja­kieś papki, ja­kieś brudy i znowu trzeba coś na­pra­wiać lub, […]

PRODUKCJA POEMATU ALBO TASIEMIEC POETYCKI. “Pasożyt” Filipa Matwiejczuka

Agnieszka Sokołowska

pojawi się olbrzymi pasożyt który wyżre wszystko wyżre całą ziemię i będzie trzeba zamieszkać na nim Filip Matwiejczuk Pasożyt – organizm funkcjonujący kosztem innego organizmu, a także człowiek żyjący z cudzej pracy. Filip Matwiejczuk – poeta, redaktor i krytyk literacki, mrągowianin, autor tomu Różaglon. Z tego połączenia powstała nowa książka poetycka, która żeruje na codzienności, […]

Potyczki z Wołeczkiem. Andrzej Graul i debiut “Inspektor Wołeczek i Żar Czungpalarmy”

Kajetan Poniatyszyn

Andrzej Graul jest redaktorem magazynu „Zakład” i doktorantem w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego. Jego debiut prozatorski – Inspektor Wołeczek i Żar Czungpalarmy – mieni się wszystkimi barwami brokatowo-szarej Czungpalarmskiej rzeczywistości. Chcąc dowiedzieć się, co kryje się za jaskrawopomarańczową okładką Karoliny Graczyk, przypominającą plakaty retro filmów sensacyjnych, osoba czytająca mogłaby pokusić się o spojrzenie na […]

“pojadę za darmo przez stepy jak koń”. 5 wierszy

Edyta Kalumnia

poraził mnie paczkomat mam na sobie skórę surykatkipod nią jestem naga a ta noga co ją dotykaszco ją dotykasz w tramwaju wcale nie jest mojakiedy nie patrzę moje nogi tańczą fokstrotaniech siedzą niech się rządzączujesz ten zapaszek? to twój ostatni zębolog Te wszystkie plomby które wysysam porankamisą najpierw słodkie potem jodowepotem znikają na wiele lat […]

“ciemne drewno pod okiem. zamek dla głupków”. 4 wiersze

Jan Allerhand

wycieczka (Guepetto) koło odwieszone na ścianie stajni.wiruję z gniazdem sójki,na rękawach wyrosną mi Morawy.moje uszy to język,porasta go końskie włosie mam wąsik i leginsy.uderzam w ścianę, uderzam wiele razy.robię kredens i krzesła,na których siadacie, jecie gruszki.podziwiacie smukłe nogi stołu,któremu brakuje tylko pupy,a i tak kiedyś wstając, wsiedliśmy z niego w pociąg na Mazzani. gdy nam […]

DZIENNIK – mikrowrosty miłosne

Zofia Kalemba

palec wskazujący, sunący wewnątrz linii nosa i policzków. jama ustna picie kawy, picie tej kawy z kubka, który wczoraj opłukałam wodą, ale nie umyłam. nadal widzę linię, gdzie zielona herbata zostawiła mętny ślad. dłoń na uchwycie kubka, usta na czubku – raz w tym samym miejscu, potem w obrocie w innym, na kropelkach z poprzedniego […]

Cztery Szlachetne Prawdy o późnokapitalistycznej symulacji. „Doomer Wave” Miszy Sagi

Szymon Bryzek

Krążymy w pogoni po saṃsārze przez tak długi czas, ponieważ nie odkryliśmy i nie przeniknęliśmy Czterech Szlachetnych Prawd. Co to za Cztery Prawdy? To Szlachetna Prawda o Krzywdzie, Szlachetna Prawda o Przyczynie Krzywdy, Szlachetna Prawda o Nie- zradzaniu się Krzywdy i Szlachetna Prawda o Ścieżce Prowadzącej do Niezradzania się̨ Krzywdy. Mahāparinibbāna Sutta (DN.16 – Dłuższa […]

Motyw okna w literaturze zwykle jest taki raczej pozytywny

Wojciech Boliński

Umrzeć nie cierpiąc zbytnio, najwyżej odrobinę, tak, to warte zachodu. S. Beckett Był to ostatni, dosłownie graniczny moment, gdy się w końcu pojawili. Kiedy o tym myślę teraz, mogę z dużą dozą prawdopodobieństwa stwierdzić, że gdyby zwlekali o jeden, może jeszcze o kilka dni, to byłoby już za późno, nie mieliby do kogo przybywać. I […]

Błaznom wolno więcej. „Wybór stand-upów” Justyny Bargielskiej

Natalia Rybczak

Wybór stand-upów, nowa książka Justyny Bargielskiej (Biuro Literackie 2023) jest jak podglądanie sąsiada przez okno – ciekawość tego, jak wygląda niezakłócone i nieskrępowane niczym życie jest większa niż poczucie wstydu. Bezprecedensowo zostajemy więc wrzuceni w potencjalność zdarzeń, w tygiel możliwych doświadczeń i przeżyć, rozciągających się gdzieś między elektryzującym bitem na infolinii, rozsadzaniem sansewierii i katatonią […]

My kontra oni. „Ze Słowackiego” Adama Kaczanowskiego

Dagmara Rybak

Najnowsza książka Adama Kaczanowskiego oprowadza czytelnika po na wpół zamkniętym osiedlu. Odbiorca staje się cichym obserwatorem społeczności, w której wyraźne rozgranicza się członków lokatorskiej wspólnoty i obcych. My kontra oni – ci z zewnątrz, co źle parkują, nie sprzątają i nie potrafią wychowywać dzieci. Naruszają nasze zasady, więc trzeba się od nich odgrodzić. Gdyby tylko […]

Etyczność próby opisania. “Obóz zabaw” Justyny Kulikowskiej

Alicja Bagińska

Nowa książka Justyny Kulikowskiej rozpoczyna się dedykacją “Nikomu” i mottem z Ezry Pounda. To duża zmiana w porównaniu z giftem. z Podlasia dedykowanym “dla siebie i innych jednostek dyspozycyjnych”. Od razu widzimy istotne przesunięcie – Obóz zabaw nie jest rachunkiem krzywd; jest poematem o relacji między krzywdą a wysoką sztuką, między przymusem a słowem “przymus”. […]

Dobijanie szybek. „Wielki ping-pong” Dominika Bielickiego

Dawid Kujawa

Dobijanie szybek. „Wielki ping-pong”Dominika Bielickiego Niewątpliwie myślimy uświadamiając sobie tylko niewielką część naszej przeszłości, ale pragniemy, chcemy, działamy pod wpływem całej tej przeszłości włącznie z pierwotnym zarysem naszej duszy. Przeszłość nasza objawia się nam więc całkowicie poprzez presję, którą wywiera, oraz w formie tendencji, jakkolwiek tylko nieznaczna jej część staje się przedstawieniem. Henri Bergson[1] Matowy […]

Brytyjska Szkoła Podstawowa w Wilanowie

Marcin Wilkowski

Jak mawiał Teodor Eichenwald, „nigdy nie patrz w dół, jeśli możesz patrzeć w górę”. I spokój. Jestem na sześćdziesiątym piętrze, zostało jeszcze sześćdziesiąt pięter bez żadnych zabezpieczeń. Palce drętwieją, ale – spokój. Na takiej wysokości zawsze ostry zimny wiatr. Palce mi płoną, huczy w uszach, zimno, ale spokój. Spokój musi być. No ja tu sprzątam […]

“Wieża Gabba”, czyli wspólnota bifora

Olga Rembielińska

“Wieża Gabba”, czyli wspólnota bifora Kiedy Mokum Records wydało “I want to be a hippie” Flammana i Abraxasa, amsterdamskiemu gabberowi serce skradło szczęście. Jak wspominają twórcy remixu w filmie poświęconym historii kawałka, byli proszeni potem niemożliwą ilość razy o zagranie tego na parkiecie. Nazwy “gabber” i “mokum” wywodzą się z języka holenderskich Żydów. “Gabba” oznaczał […]

Wyjście z klinczu Późnego. O “Nie przegram, mając plan ucieczki” Moniki Brągiel

Oskar Meller

W części debiutów ostatniej dekady, które – sięgając po społeczno-polityczną aktualność – musiały ustosunkować się do zaszłości dyskusji o formach zaangażowania, dowody opresyjności postfordowskiego reżimu pracy wywodzono z wariantów egzystencjalnego usadowienia podmiotu w bezdusznych trybach maszyny neoliberalnej gospodarki. W wielu przypadkach niosło to za sobą nadreprezentację układów afektywnych, które miałyby obiektywizować (na przekór biograficznemu umocowaniu […]

Zestaw adaptacji tłumaczeniowych “Barbie”

Łilip Ebodziński

Ryan Gosling – Tylko Ken (I’m just Ken) Łilipowi Fobodzińskiemu Bez znaczenia co tu robię jaJa wciąż to numer dwaNie wie nikt, jak ciężko mam, och, amam uczucia, których nie da się…w szaleństwo ciągną mnieGrzeczne życie wiodłem se,więc tej nocy znów sam śpię Jestem Ken(gdziekolwiek indziej Ken to sen)Czy moim przeznaczeniem żyć i zgnićjak pies […]

Obfite widoki podczas ucieczki. „Letnisko” Mateusza Żaboklickiego

Barbara Rojek

Rozpracowywanie Letniska, drugiej książki Mateusza Żaboklickiego (KONTENT, 2023) widzę jako zadanie podobne do opisywania trajektorii ruchów i zależności odbywających się na stosunkowo małej przestrzeni. Dodatkowo, nie dysponujemy jednak zapisem tego ruchu live, a jedynie stopklatką, która zmusza nas do opisania wszystkich możliwych potencjalności, które zachodzą pomiędzy składnikami danej sceny. W ten sposób siatka ruchu i […]

Czemu tęsknię za czymś, czego nie było? Rzecz o karierze vaporwave

Tomasz Murczenko

Zdjęcie popiersia greckiego boga Heliosa na mętnoróżowym tle. Obok czarne elementy posadzki typu szachownica, a z tyłu kiepskiej jakości zdjęcie panoramy miasta o zmierzchu (prawdopodobnie Nowy Jork). Ponad tym wszystkim zdanie po japońsku. Zapisane czcionką jakby wyrwaną z wczesnego Office’a. Patrząc na taki obrazek, jeszcze 14-15 lat temu uznalibyśmy, że ktoś po prostu nie za […]

Wycinanki Jagusi. Film “Chłopi” (2023)

Agata Jabłońska

Poszła na Chłopów bez uprzedzeń – na film, na randkę. Książkę pamięta przez mgłę, stary film ją ominął. Nie zna pełnej fabuły; olała w liceum, nie załapała później. Seans dostarczył wrażeń i przemyśleń w ilości dostatecznej, by po dwóch tygodniach mieć przeczytaną. Wtedy obejrzała film drugi raz. Pamiętasz uczucie, że film się zaciął, wracasz w […]

Klaster – 3 wiersze

Olga Rembielińska

Wstrzymaj (k) Stare chłopy prowadzą rowery na technoMarcin Świetlicki W białe kafelki wbiły się paznokietkijak pręty. Didżej walczy o parkiet trutki na szczurykapo zamordował Keitha Flinta podpieram jeszcze ścianyżegluga poza atmosferęumc umc umc muza Hypate kroczy w bunkrze trzydzieści jeden jedenaście.Przed tancerzami rozstąpiły się fale cybotronu Baby rave Twarze w smoczkach nadmiar cukru ocieka w […]

“Słowianka” – część trzecia

Mariusze Figle

Mariusze Figle – kolażyści, kolekcjonerzy, badacze marzeń sennych, kulturoznawcy, cyganie. Urodzeni w latach osiemdziesiątych. Od piętnastu lat związani z Ruchem Surrealistycznym. http://www.mariuszefigle.com

rzecz

Piotr Janicki

Opracowała graficznie Karolina Krasny Piotr Janicki – autor wierszy. Jego życie traktuje o nieznanej, chociaż z łatwością docierającej go świadomości, że docierania końca nie zazna, nie wie zresztą. Przyszłość jego nie leży wszak poza nim. Mieszka w Supraślu

“Ile wyrzyganych odpoczynków”. 3 wiersze z “Trap Krypt”

Gustaw Owczarski

Gustaw Owczarski, Trap Krypt, Fundacja KONTENT, 2023 Ilustracja: Justyna Hankus Gustaw Owczarski (ur. 2003) – poeta, redaktor pisma „Trytytka”. Publikował wiersze między innymi w „Stonerze Polskim”, „8. Arkuszu Odry”, „Iglicy”, „Zakładzie”, „KONTENCIe”. Mieszka, studiuje i pracuje w Warszawie. Justyna Hankus – Projektantka. Ilustratorka. Pisarka. Absolwentka ASP w Krakowie na Wydziale Grafiki. Z pochodzenia żywiecka góralka. Na co dzień pracuje […]

Oswoić fuzję. O książce Karoliny Kapusty

Kinga Borto

Fuzję uznaję się za synergiczne połączenie w spójną całość informacji z różnych odseparowanych od siebie, najczęściej fizycznie, źródeł. W fuzji bordo – debiutanckiej  książce poetyckiej Karoliny Kapusty – synergii jest wiele, tak samo zresztą jak antagonizmów. Pojawia się choroba i ciało jej ulegające, a momentami z nią przegrywające. Zarazem nie brakuje też nadziei na ozdrowienie. […]

„Na tle rozgwieżdżonego nieba” – czyli parę porad jak zostać Raverem

ASID

“Status” przyprawia współczesne społeczeństwo o zawrót głowy. Otacza nas zewsząd, każdy chce zaistnieć na swój własny sposób. Jedni pragną olśnić intelektem i wiedzą, zgłębiając tajniki fizyki kwantowej, inni liczbą lajków na Instagramie lub luksusowymi gadżetami typu Rolex na nadgarstku, Lamborghini w garażu czy prywatnym odrzutowcem na lotnisku. Bez względu na to, co daje Ci ten […]

Śnij i patrz. O poezji Przemysława Wechterowicza

Michał Trusewicz

W utworach Przemysława Wechterowicza ważnym zagadnieniem jest motyw śnienia – to najistotniejsza kwestia łącząca Wnętrze mężczyzny jest wspaniałe z tradycją surrealizmu. Sen w tych prozach poetyckich jest nie tylko tematem samym w sobie, lecz także determinantem określonej poetyki. Można odnieść wrażenie, że zarówno jawa, jak i sen stopiły się w nadrealnej rzeczywistości, a czasoprzestrzenne struktury […]

Co rośnie na granicach realizmu. Rozmowa z Anną Cieplak

Michał Gliński

Rozmawiałem z Anną Cieplak przede wszystkim o jej najnowszej powieści Ciało huty (Wydawnictwo Literackie 2023). Powieść mogła się zacząć od Zdechłego Osy, my na Osie skończyliśmy – wcześniej pogadaliśmy o tym, co rośnie na granicach realizmu i czy można to przesadzić bliżej środka, o tym czy Balcerowicz musi odejść, o tym czy utopię lepiej wymarzyć […]

WSZYSCY JESTEŚMY ORLANDO

Nadia Wierzbicka

Narkotyczne tripy z udziałem syntetycznych hormonów zakończyły się kupnem mieszkania na Uranie, skąd Paul B. Preciado pisze list do Virginii Woolf. Autorka „Orlanda” zostaje w nim uprzejmie poinformowana, że fikcyjny bohater jej książki stał się rzeczywistością. Tak właściwie, zrobiło się ich wielu. Przepisy na queerowe kino? Oto jeden z nich: najpierw odbywasz psychodeliczne podróże napędzane […]

Afrofuturyzm 2.0, hakowanie i niebinarne kontr-historie

Patryk Ciesielczyk

Jestem czarny, urzeczywistniam pełne zespolenie ze światem, współodczuwam z ziemią, moje ja zatraca się w sercu kosmosu, a Biały, jakkolwiek byłby inteligentny, nigdy nie zrozumie Armstronga ani kongijskich pieśni. Jestem czarny nie z powodu przekleństwa, lecz dlatego że napiąwszy skórę, wchłonąłem wszelkie kosmiczne emanacje. Naprawdę jestem kroplą słońca pod ziemią… Franz Fanon, Czarna skóra, białe […]

Wiele innych bajecznych piłeczek. 3 wiersze Dominika Bielickiego z “Wielkiego ping-ponga”

Dominik Bielicki

Hortex myślałem coś bardzo zimnegoblok lodowy głęboko mrożonygraniastosłup w słupach dymu a to skrót dwóch słóww wolnym tłumaczeniuogród na eksport Wielki ping-pong a to nie miałem legitymacjia to nie miałem stempelkaa to nie miałem butów na zmianęa to pomyliłem godzinya to nie miałem parya to piłeczka wpadłaza żelazną kratę grzejnikasięgnąłem po nią i zobaczyłemwiele innych […]

“Mówią do nas / jak umieją”. Książki Ryby i MLB

Oskar Meller

We frenetycznej, halunkowej epifanii z otwarcia nowego tomu Roberta Rybickiego upizgany bohater, obwieszczając dziejową woltę – „normalnie legalnie w sprzedaży jest trawa”, sygnalizuje atrofię procesu twórczego – „normalnie centralnie zasypiam przy wierszu”. Rytm budują tu symptomatyczne interwały, skoki intensywności od surrealnego upajania się zewnętrznością do znamion wyczerpania jej nużącą powtarzalnością. Pośród „szadzi, szronu, śniegu”, słowem […]

Proza – Plemię (fragmenty)

Michał Trusewicz

W naszej dzielnicy żyły jedynie pochylone głowy, już mniej życia, trochę więcej rzuconego wapna na domy, sztachety, słupy. Ktoś odgrzewał obiad, z nieszczelnych okien ulatywała woń zacierki. Miałem wrażenie, że całe to miejsce kuliło się w sobie, kolebało się – jak dziecko wystraszone nadchodzącą burzą – chyliło się pod rozpalonym piecem. Minąłem parę domów, kilka […]

Wiesz – home office

Aga Lniak

Zachowuję się jak typowy mmowiec uzależnionyJak stary w domu, to wiesz, niby robotaStary jedzie prowadzić lekcje, a ja sru,klik w pecetai napierdalandoTo wstydliwy fun fact, jesteś pierwszą osobą która o tym wieEw. poza sąsiadem z naprzeciwka, jeśli takiego mamNajgorszej jest, jak akurat biję bossa, jak wczoraj,a tam stary wchodzi, pewnie się domyśla, ale nie pyta […]

5 wierszy

Ana More

wiadomości z 23 stycznia 2022 w kremlu złożyli oświadczenie, że „będą chronić rosyjskich obywateli w Donbasie w przypadku prowokacji” w rozmowie ze szwedzkim dziennikarzem duńskiego radia publicznego powtarzam według analityków: to minie, to wszystko są gra wielkiej polityki – mierzone jajami Stany Zjednoczone przekazały Ukrainie granatniki SMAW-D naciskam „włącz” na młynku do kawytrzask każdego ziarna […]

5 wierszy: dziennik pierwszych dni wielkiej wojny

Tania Rodionowa

24.01.22 codziennie nie czytam wiadomości,świadomie nie czytam wiadomości,a kiedy coś dolatuje,to od razu w głowę,wszystko jedno nie czytam wiadomości. pracuję codziennie, nawet w weekendy,pracuję codziennie, żeby o niczym nie myśleć,znów pracuję w nadgodzinach,żeby nie…pracuję codziennie. planuję projekty w Charkowie, we Lwowie,żartuję, że w porę nie przeniosłam się do Galicji,myślę o przyjaciołach w Kijowie,o przyjaciołach w […]

Rzucanie światła. O poezji Jakuba Pszoniaka.

Gabriela Kwaśniewska

O czym są wiersze, które piszemy razem z Jakubem Pszoniakiem? O tym, co dla nas ważne – nas razem i każdego z osobna. W lorem ipsum, swojej drugiej książce poetyckiej, autor sprawdza przenikalność granicy między pojedynczym i zbiorowym. W równej mierze chodzi o konkretne miejsca, zdarzenia i życiorysy, jak o to, co ponad i pomiędzy nimi. Wyłaniający się z kart […]

Ciemno, coraz ciemniej. Po lekturze „Ciemniejącego wieku” Catherine Nixey

Jarek Skurzyński

Pisanie Nixey jest proste, łatwe i przyjemne. Czyta się to tak szybko, jak ogląda się przejeżdżające TGV. Ta prostota jednak wzbudza we mnie podejrzenie, że raczej tak łatwo i prosto nie było. Prostota pomaga jednak w zbudowaniu ogólnego zarysu sytuacji, a taka jest właśnie cała ta książka – ogólna, nieprecyzyjna i wyciągająca wnioski z małej […]

Wieś upiorna, wieś wesoła. Łukasz Barys – „Jeśli przecięto cię na pół”

Kajetan Poniatyszyn

Łukasz Barys, autor nagrodzony w 2021 roku Paszportem „Polityki” za wspaniale groteskowe Bildungsroman – Kości, które nosisz w kieszeni, powraca z nową książką. Druga powieść pabianickiego autora przenosi akcję z dusznego, prowincjonalnego miasteczka – jakby widma rodzinnych stron autora – jeszcze głębiej w stronę peryferii. Wieś jest tu nie tylko przestrzenią, w której rozgrywają się […]

Nienawidzę was, i tak wszyscy umrzemy (oby). O „Nebuli” Anny Adamowicz

Jagoda Maciejczyk

W dzisiejszych czasach wszelkie hasła zawierające dowolną odmianę słowa „polityczność” większości kojarzą się z miejsca negatywnie (tym bardziej, jeśli zestawia się ją choćby z „poprawnością”). Nebula Anny Adamowicz (Biuro Literackie 2021) odczarowuje ten wyraz wobec siebie samej, odcina się od jego pejoratywnego wydźwięku, stanowiąc silny element – zaryzykuję – światowej sceny literackiej, mający realną moc […]

Stonerowa Ankieta Krytyczna (dot. “Świata według Kiepskich”) vol.2

Karolina Graczyk

1. Którego z bohaterów Świata według Kiepskich Polacy mogliby wziąć jako „swojego” i bronić do upadłego?  Mocnym kandydatem jest Edzio Listonosz – człowiek pracy, złośliwy bawidamek, saska pierdoła. Dobry człowiek, tylko w gruncie rzeczy świnia. 2. Najbardziej odpalający intelektualnie zabieg realistyczny serialu: Zawiesiłam się nad tym pytaniem tak długo, że chyba pora przyznać się do […]

Stonerowa Ankieta Krytyczna (dot. “Świata według Kiepskich”)

Łukasz Żurek

1. Którego z bohaterów Świata według Kiepskich Polacy mogliby wziąć jako „swojego” i bronić do upadłego? Kandydatka na najbardziej relatable postać serialu jest jedna – wypisane na twarzy Haliny Kiepskiej rozczarowanie, zmęczenie, irytacja oraz determinacja są wspólne dla wielu pokoleń kobiet z klasy pracującej. Wybuchy furii Haliny, w przeciwieństwie do podobnych zachowań Ferdka Kiepskiego lub […]

“Słowianka” – część pierwsza

Mariusze Figle

Mariusze Figle – kolażyści, kolekcjonerzy, badacze marzeń sennych, kulturoznawcy, cyganie. Urodzeni w latach osiemdziesiątych. Od piętnastu lat związani z Ruchem Surrealistycznym. http://www.mariuszefigle.com

Pędzącej szpindleryzy nikt już nie powstrzyma! – Powrót bobaspecjalisty

Filip Matwiejczuk

The Prodigy może już zamilknąć Właściwie to nawet nie musieli się odzywać – mogli trochę poczekać na Szpindlera, bo on by to wszystko mądrzej zrobił. Znaczy nie wiadomo, ale załóżmy, że tak. Dobra, do rzeczy. Książka wygląda zajebiście, podoba mi się. Normalny, poręczny obiekt z zadziornymi zawijasami tu i tam, a nie jakieś ugrzecznione, plastikowe […]

Płynne stany przyjemności i rok konia. Krótkie wspomnienie Nowych Horyzontów 2023

Michał Konarski

Mottem tegorocznego festiwalu Nowe Horyzonty było niby „kinoscalanie”, ale to jednak „przyjemność” odmieniano przez wszystkie siedem przypadków. O różnych odcieniach i wymiarach tego słowa traktowała wszak nawet dedykowana sekcja Avec Plaisir, prezentująca klasyki oraz nowości poruszające tematykę około-BDSMową. Ciekawym kontrapunktem była jej programowa siostra – retrospektywa twórczości Alaina Robbe-Grilleta, jednego z czołowych zboczeńców francuskiego kina […]

Asteroid City: Bliskie spotkania trzeciego stopnia

Maciej Roch Satora

Ubrany w dwurzędowy garnitur Bryan Cranston w roli telewizyjnego spikera wprowadza nas w meta-narracyjną strukturę opowieści. Galanteria zawodowego krasomówcy otwiera przed widzem umowność konstrukcji świata; zapowiedź filmu, który zaraz ma się zacząć, poprzedzona zostaje szybkim wyliczeniem nazwisk aktorów i twórców zaangażowanych w produkcję Asteroid City. Przed obowiązkową pastelową symetrią nadchodzi czarno-biały wstęp, przed panoramicznym wskrzeszeniem […]

Teoria sestyny

Wojciech Kopeć

Niewiele chyba było w ciągu ostatnich kilku miesięcy spraw – a już na pewno nie było ich za dużo, jeśli ograniczyłbym się tylko do literatury – tak zajmujących mnie i fascynujących jak sestyna. Zaczęło się chyba w okolicach lipca-sierpnia zeszłego roku, kiedy wróciłem po jakichś dwóch latach do Samczyka Wiedemanna i przypomniałem sobie o wierszu, […]

Kochać hardcore i być hardcorem. O „Klasterze” Olgi Rembielińskiej

Szymon Bryzek

The music will never stop. The heartbeat will never fade. The party will never end. Peace, Love, Unity, and Respect: The Raver’s Manifesto[1] Klaster to kwaśny psałterz apostołki hardcoru zawieszonej w loopie prekaryjnego żywobycia. Krótkie, nierzadko jedno – dwu – lub trzywersowe, psychostychy krakowskiej debiutantki cieszą niemniej od importowanych prosto z przedmieścia Detroit skreczy. Spiętrzenie […]

Cztery wiersze z „[doomer wave]”

misza sagi

you are the party A ci, którzy tańczyli, zostali uznani za szalonych przez tych,którzy nie słyszeli muzyki.Friedrich Nietzsche preppersi zippisi yuppisiprzyjdzie zoomer i was zjeco kilka sekund respawnuje nas oddechco dwadzieścia pięć minutwymiera kolejny gatunekpodbija londyńską scenę rave na podstawie analizy ścieków:wzrosło spożycie w krakowie (1000 os./5.5 mg)co dzieje się w klubie zostaje w nosieco […]

Cztery wiersze

Maria Czekańska

szpitalne katakumby / mam się dobrze Wyrywanie igieł z kaktusa nagle nabiera sensu,jak cisza wypala bębenki, ćmy rodzą dzieci,za kratami dym, a przed nimi popiół z rtęci. Nie dręczą mnie fusy, choć wpijają sięmiędzy zębami, lgną do korzeni: wyżuj,nie wyrzuć z okna, jedno już nie ma rolety.Kraj życia i rzycia, a ja stoję na uwięzi. […]

Odnaleziony list Brunona Schulza do Debory Vogel

Maja Gomulska

Droga Deboro! Pozwól mi wyrazić, jak bardzo cieszę się, że już niebawem ukaże się Twój kolejny tom. Jak szkoda mi, że nie potrafię przeczytać go w oryginale i jak wdzięczny jestem, że mogłem poznać go we fragmentach po polsku! Tak ożywczy w formie i nie mający w znanej mi literaturze równorzędnych odpowiedników, a jednocześnie tak […]

W poszukiwaniu siebie. Karina Obara – „Jak odzyskać duszę”

Justyna Kasperek

Wobec śmierci zazwyczaj pozostajemy niemi i emocjonalnie odrętwiali. Nazwanie, a tym bardziej opowiedzenie o czymś, co ma wymiar ostateczny można uznać za probierz nie tylko naszej  wrażliwości, ale także dojrzałości. Czy można jednak emocje (nie tylko graniczne, lecz również te, które pojawiają się jako odpowiedź na codzienne zdarzenia) opisać jako fakt? Bohaterka powieści[1] Kariny Obary, […]

Tkanina ludzka. Aleksandra Majówka – „Znużenie materiału”

Karolina Górnicka

Gdyby ludzkość nagle wyginęła, zostałoby po nas około 80 milionów ton kości i tyle samo (a może więcej?) plastiku. Choć doniesienia naukowców nikogo już nie szokują, są raczej białym szumem codzienności, często okazują się inspirujące dla artystów i twórców, którzy mają zdolność nie tylko ożywienia suchych danych, ciągów liczb czy ekologicznych prognoz, lecz także wyobrażenia […]

Objawienie Bogini-Świni (fragmenty powieści)

Marcin Czub

Wyszarpany ze środka książki fragment jest kaleką. Biedny, oderwany od macierzy całego tekstu, nie poradzi sobie sam na świecie. Aby przeżyć potrzebuje protezy. Ową protezę niech stanowią dwa zdania wyjaśnienia: Ten skromny kontekst musi wystarczyć naszemu fragmentowi. Niechaj kuśtyka samotnie ów strzęp powieści, budząc litość i odrobinę niezdrowej fascynacji: Kto nie zna miejsca swego zgonu, […]

Jak się robi Katowice-core? Anouk Herman – „right into pod tramwaj”

Barbara Rojek

W książkę right into pod tramwaj Anouk Herman wchodzi się jak w dobrze skonstruowane uniwersum  – jednocześnie niesamowite, mroczne, posypane brokatem, straszne a momentami po prostu zwyczajne. Można by powiedzieć, że Herman buduje katowicko-kosshucką estetkę (Kato-core?). Ważne jest jednak to, że poeta należący do pokolenia Z, pisze z perspektywy przemyślenia zjawisk core’ów i ze świadomością […]

¿

Nasturcja Podolak, Łukasz Krajnik

Łukasz Krajnik (1992) – dziennikarz, wykładowca, konsument popkultury. Regularnie publikuje na łamach czołowych polskich portali oraz czasopism kulturalnych. Bada popkulturowe mity, nie zważając na gatunkowe i estetyczne podziały. Prowadzi fanpage Kulturalny Sampling. Nasturcja Podolak – artysta interdyscyplinarny urodzony w małej kolonii miasta Dąbrowa Górnicza – Piekle w 1996r. Po zdobyciu tytułu magistra sztuki założył swój […]

Czy ocalenie jest możliwe? „Ocalałe 2030” Jana Rojewskiego

Dagmara Rybak

W wierszach z tomu Ocalałe 2030 Jana Rojewskiego motywy antyczne przeplatają się z nowoczesnymi, jednak nie jest to zestawienie zgrzytliwe, a raczej koherentne i nietuzinkowe. Sprawne połączenie tak odległych tematów konotuje z rozciągłością czasu poetyckiego, który balansuje w zbiorze między przeszłością, chwilą teraźniejszą i przyszłością. Ta rozległa optyka pozbawiona jest jednocześnie chaosu i przypadkowości, natomiast […]

Trzy wiersze

Wiaczesław Łewycki

BOTANIKA pospolity lilakulice Kijowa patrolujei na rdzennych mieszkańców spogląda: ochpo syreniekwiaty kasztanowcaniczym kręgle rozrzucone a w schronieoj pnie się czerwonakalinaz pestki alarmu przeciwlotniczego kiełkując szybciej niż dzieci kończą śpiewać pierwszą zwrotkę RAPSODIA FRYZJERSKA A i tak się zdarzyć możeże skomponuje cię raptem fryzjerkaktóra słucha wprawdzie Lisztalecz o Elvisie wciąż rozmyśla i oto przenika jej muzykaw […]

Epifania mimowolnej pamięci. O jednym wierszu Romana Honeta z tomu „żal, może on”

Paulina Subocz-Białek

(I) Czytam dziewczynkę z cząstką pomarańczy– wiersz Romana Honeta z jego najnowszego tomiku żal, może on, z dużym uznaniem dla wciąż rozwijającej się linii twórczej autora[1]. Obserwuję, jak łagodnieje ekspresja obrazów na rzecz wyrafinowanych metafor; podmiot wybiera prostą formę, by zrobić miejsce dla sugestywności przeżycia. Ciekawe to i zajmujące. Postanowiłam zapisać te, oglądane w znacznym […]

Odwrócona Wieża Babel. Justyna Hankus – „Grisaille o zwykłym osiedlu”

Kamil Bujny

Pralka jako serce osiedla? Czemu nie. Zamiast lewej czy prawej komory – jeden bęben. Zamiast uderzenia, które wyznacza życie – coś, co próbuje je nieodwracalnie przerwać. W zamian za pompowanie krwi – pompowanie strachu. * Magda, bohaterka powieści „Grisaille o zwykłym osiedlu” Justyny Hankus, walczy na śmierć i życie z demoniczną pralką. Ta, jakkolwiek dziwnie może […]

Pięć wierszy

Maciej Kotłowski

Tunel jest se dnem Tunel jest sednem opisu i akcji.Nic nie będzie bardziej malowniczo pogrzebane gdy budowa się skończy.Miało być Babel idzie w dół Babilon.Na drugą stronę, do miasta, przebić się przez trasę. Wywrócićmiasto, mięso i masę. Z wieś miastado miasta. Z wiadrem białka w zębach. Ustawić je jak w każdym porządnym domuza drzwiami. Percepcji […]

Fikcyjne prawdy amerykańskiego wrestlingu

Patryk Ciesielczyk

Współczesny zawodowy wrestling[1] nie jest sportem w takim sensie, w jakim są nim mieszane sztuki walki (MMA) czy boks. Dzięki wpływom wolnoamerykanki zmagania zapaśników ewoluowały z formy nieudawanej konkurencji sprawdzającej siłę i umiejętności do „widowiskowej przesady”, gdzie, jak twierdził Roland Barthes nie liczą się już czyste reguły gry i przywiązanie do ostatecznego wyniku, a suma konwencjonalnych […]

Dżemik i grzybki. „wiśni mi się” Luli Sarniej

Andrzej Graul

Są takie wiersze, które już przy pierwszym czytaniu odsłaniają swoje koła zębate i wypadają z nich rozmaite sznurki. Gdy je pociągniemy, to ukazują kolejne, głębsze partie mechanizmu. Wszystko staje się coraz bardziej zrozumiałe i klarowne. To nie są takie wiersze. „wiśni mi się” Luli Sarniej to nie zegarek ani pozytywka. To dżemik. Czarno-czerwony, na pierwszy […]

Dwa wiersze

Marcin Sas

firanka Którą mapę wybierasz jak zachcianki dziecięce: kup tokop piłkę w kółko, wejdź w cztery strony światana karuzelę, a chciałaś niepotrzebne białe rękawiczki– nie dorosłem do niepotrzebnych białych rękawiczekdymu śniegu i słońca wywiewającejciemności i jeszcze dzień za dalekona ten świat – duży świat – za duży Ojciec ojciec powiedział nie rób tegobo ci krzywdę zrobiąojciec […]

Podsumowanie muzyczne roku 2022

Tomasz Bąk

Ponad trzydzieści tysięcy znaków dla ludzi, którzy nieczęsto zdejmują słuchawki, do tego playlista w sam raz, by umilić sobie parę chwil, standardowo: pod artykułem. Miłej lektury, do zobaczenia w kolejnym odcinku! !!! Let It Be Blue Kalifornijczycy, którzy brzmią jak nowojorczycy, wracają z dziewiątym albumem – kto by pomyślał, że już tak długo dostarczają nam […]

KLĄTWA? (fragmenty powieści)

Paweł Klimczak

Rozdział I To musiał być czas poza czasem, ale miejsce dość konkretne. Kraina przycupnięta w rogu, na styku trzech granic, wśród spienionych stopni rzeki historii, przy której wciąż gmerały najciemniejsze siły. Majestatyczny szczyt wulkanu wygasłego miliony lat temu, z którego było widać kocioł, świetnie przygotowany do pichcenia niedoli. Właśnie tutaj dawne plemiona były bliżej nieba, […]

Trzy wiersze

Krzysztof Szeremeta

Ćwiczenia z ostateczności A jeśli naprawdę musisz zostać członkiem Golec uOrkiestry,a nie chcesz albo nie potrafisz mazurzyć w ten sposób,na czym zagrasz? Znajomi radzą: to tylko osiem godzin,a uorkiestra wszędzie jest taka sama… Byleby płacili w porę. Ale jeśli znajomi są majętni z domui nie widziałeś ich nigdy z gitarą w jedynce? Wieczór kolęd w […]

Antoine D’Agata – fotografując grzesznych świętych

Łukasz Krajnik

Robienie dobrych zdjęć to sztuka zaklinania fizyczności. Proces, który pozwala wszystkim zainteresowanym (fotografowi, obiektowi, odbiorcy) przejrzeć powszednią materię na wylot i wyłuskać z niej głęboko ukryte okruchy nadzmysłowości. W panteonie twórców eksplorujących nadrealną cząstkę tkwiącą wewnątrz wszystkich owoców codzienności na pewno znajduje się Antoine D’Agata. Francuski artysta od lat zajmuje się fotografią oraz videoartem spod […]

Trzy wiersze bez tytułów

Felicja Usaczuk

*** stopy w odpływie to resztki które trzeba zmielić albo zapchają zlewkret w granulkach nie przepcha stóp z taką łatwością z jaką rozpuszcza włosy i paznokciestopy stają w odpływie jak gula w gardle kiedy próbujesz powiedziećno no chcę się wynieść do piwnicy zarosnąć mchem ale nie zmieniać nazwiskaniech twoje nazwisko na mnie wilgotnieje i obrasta […]

Blondynka. Odczytanie filmu

Adam Kaczanowski

00:00:00 Film rozpoczyna czerń i smutna muzyka. Pojawiają się błyski fleszy i wielki filmowy reflektor, przed którym mężczyzna rozpościera ręce. Zaglądamy do wnętrza tej wielkiej lampy. Źródło światła. Czy tylko mi kojarzy się ono z mechaniczną macicą? Druga minuta. Zwróć uwagę na pęknięcia na ścianie, na której wisi oprawione w ramkę zdjęcie nieobecnego taty. Jakby […]

PROZA – Ból w promocyjnej cenie

Miłosz Piotrowski

PROMOCJA! WYPRZEDAŻ! RABAT! – ryczały sklepowe głośniki. Żółto-czerwone napisy osaczały zmysły klientów ze wszystkich stron, wwiercając się w warstwy podświadomości odpowiedzialne za pożądanie. Zgniecione od kurczowego trzymania różańca lub młotka ręce chwytały za bułki ukryte za przeźroczystym plastikiem. Dzieci targane przez kobiety, których stan rozkładu wskazywał na wiek od 20 do 40 lat, krzyczały, próbując […]

5 wierszy miłosnych

Jakub Grabiak

bazyliowani ludzie, ich przyprawy w twoim ciele zima. sprasowane blokirozwieszają stryczki. przechodzimy plac,ale nie chce stopnieć. przechodzimy przez stado gołębi. (od jakiegoś czasu myślę,że jesteś złożona z tamtych ulotek,którymi wcześniej oklejano płoty) zapycha się komin, żeby czyścić komin. z drugiego końca widać, jak kobiety w futrachugniatają liście, dokładnie. jak kładzie się farba. [tak pozyskuje drobne] […]

PROZA – KAKA

Michał Domagalski

— To były pracownik Kliniki Kopiowania. Porozmawiaj z nim — powiedział do mnie Marti i wskazał siedzącego na drugim końcu baru klienta. Wydawało mi się, że pierwszy raz go widzę. Co prawda oświetlało go migoczące światło neonów, ale raczej zapamiętałabym tę nad wyraz przeciętną twarz. Aż trudno uwierzyć, że można wyglądać tak zwyczajnie. Do tego […]

Janina Turek. Życie zapisane w 745 zeszytach

Ilona Witkowska

To przyjemność, móc powiedzieć szczery komplement. Na przykład: jestem chętnym odbiorcą takich działań. Miałam niekłamaną przyjemność skomplementować tak dwie kobiety z Krakowa: jedną jest Daria, drugą – Janina Turek, obie są artystkami rzeczywistości, archiwistkami, obu składam niskie ukłony. Podobnie jak te dziewczyny, dużo uwagi poświęcam pamięci, pamiętaniu. Uwiecznianiu tego, co jest, bo zaraz tego nie […]

Wszystkie szepty w lunaparkach (pistacje): 5 WIERSZY

Grzegorz Wróblewski

MAHAJANA Psy smakują lepiejod mahajany,dlatego bez sensubyłoby utrwalaniew sobie uporczywych,niskobiałkowych myśli zakonnych. A sierść i tak ściągniez podłogi nasza filipińskasłużąca, żywiąca siępromieniami słońca,deszczówkąi zaklęciami trupów. ROZSĄDEK Zabawa empatycznych ciał miękkichwchodzących głęboko/płytko w inneciała miękkie, półmiękkie,zapowietrzone?Coś odgryzło mu palce. Ale to nie są moje utraty płynów.Ja posiadam nadal metalowąprotezę.Życie prywatne!Tylko życie prywatne się liczy… PTEROZAUR/CHEMIA Wszystkie […]

Prawdziwy Norweski Black Metal: fragmenty

Sztuka “Prawdziwy Norweski Black Metal” w reżyserii Marcina Libera będzie miała swoją prapremierę w Teatrze Collegium Nobilium 19 stycznia 2023 roku jako dyplom studentów IV roku Wydziału Aktorskiego Akademii Teatralnej w Warszawie. Prezentujemy fragmenty wybrane przez autora sztuki – Michała Kmiecika. SCENA ___ .1 DEAD ZE STRZELBĄ W LESIE DETEKTYWI DRZEWO DEAD ze STRZELBĄ w […]

Wnet i tak zginiemy w zupie. Ivan Davydenko – „Halal”

Karolina Górnicka

Choć poetycki debiut Ivana Davydenko był dość późny, a na pewno długo wyczekiwany, trudno wyobrazić sobie lepszy moment na ukazanie się tomu Halal. Aktywność poetycka Davydenki od dawna przykuwała uwagę krytyków, choć jego twórczość plasuje się raczej na marginesach, w szczelinach literackiego świata. Nie dziwi więc, że pierwsza książka poety ukazała się w wydawnictwie papierwdole, […]

Wieża Gabba: 5 wierszy

Kamil Kawalec

ciasteczko z wróżbą dlaczego prowadzisz swoje zainteresowania jak instajak słodka jest różowa chmurka ślini się do mnie jabłkoa ja mam świetny akcent -no tak, ale operujesz zaledwie dwoma słowami wszystko co ostre jest tak naprawdę lekko zaoblonetrzeba tylko znaleźć odpowiednią lupę sprawynoego chciałem pościgać się trochę z samochodami i przebiec po wszystkich barach zachodniego londynukosztując […]

Leśny aktywizm: czemu opowiadamy o nim na imprezach! #turnickiTERAZ

Inicjatywa Dzikie Karpaty

Zu: Ludzie Inicjatywy Dzikie Karpaty są widywani na letnich festiwalach. Może widzieliście kogoś od nas na Slocie, może rozmawiałam z Tobą o Turnickim Parku Narodowym w Wolimierzu, na Hali Barankowej? Lato 2022 zapamiętam dzięki tym wyjazdom i będzie to bardzo energetyczne wspomnienie. Postanowiłam zintegrować to doświadczenie razem z Marcinem, z którym prowadziliśmy infopunkty na Stacji […]

Poradziecki pomór świń. “Berdyczów” Marty Kozłowskiej

Michał Trusewicz

Karol Pytanko, „obserwator z ramienia Europejskiego Sojuza”, udaje się pod Berdyczów, aby z bliska prześledzić, dlaczego w byłym kołchozie odnotowano masowy pomór trzody chlewnej. Taszczy walizkę po nadkruszonych schodach w hotelu robotniczym, by przyjrzeć się tej – bądź co bądź – podejrzanej sprawie. W pierwszych fragmentach Berdyczowa bez problemu odnajdziemy zatem konwencje powieści detektywistycznej, twórczo […]

Cytuj źródło historii (skit z 2022)

Joanna Łępicka

Był ostatni dzień roku 2022 i z tej okazji przewijałam zdjęcia zapisane w chmurze. Obrazki, które dość losowo wybierałam z pulpitu zdarzeń, spokojnie powracały do przypisanych im dat. Wizuale wkrótce otuliły mnie niewidzialnymi nićmi pamięci: wciąż nie byłam złotą rybką, świat przedstawiony zachowywał ciągłość. Rozwidlające się pędy minionych miesięcy odnajdywałam już w ułożonych playlistach i […]

PROZA-PIOSENKA

Marcin Wilkowski

A przecież ktoś mógłby nagrać taką piosenkę: budzę się rano, kolejny raz koło niej, a ona mówi mi od razu, że mamy przejebane. Za oknem ciepła wiosna, mży, budowlańcy przekrzykują się, że przejebane. Dzieci w drodze do szkoły przewijają ekrany z dołu w górę i już wiedzą, kierowcy autobusów przez skrzeczące radio powtarzają, jak przejebane. […]

Arachnoeskapizm Kathy Acker. Esejorecenzja

Patrick Leftwich

dla tych, którzy będąc marzycielami w tym zjebanym społeczeństwie muszą być nieszczęśliwymi przestępcami, wyrzutkami, istnymi zjebami[1] W przeciwieństwie do znanego nam krzyżaka ogrodowego czy zyzusia tłuściocha, pajączki z rodzaju Argyrodes nie tkają własnych sieci tam, gdzie wypchnęłyby je większe i bezczelniejsze pająki, gdyby podążały one za logiką rynku mieszkalnego łąki. Argyrodes w ogóle nie przejmują się tkaniem sieci, […]

Pochwała słońca. „Rozdroża 1999” Eliasza Chmiela

Szymon Domański

Jakiś czas temu byłem w Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha w Krakowie, na wystawie pt. „Duch ukryty w drzewach”. Po wejściu na salę od razu dostrzegłem kunszt i misterność tamtejszych eksponatów. Ascetyczny duch Japonii jest wyczuwalny w niemal każdym pociągnięciu heblem. Proste narzędzia, piękne szkielety miniaturowych świątyń, drewniane parawany widokowe – nie ma w […]

MATKI BIERNE

Michał Domagalski

Jest taka scena w Stowarzyszeniu umarłych poetów, w której widzimy matkę Neila Perry’ego, matkę niepotrafiącą zaangażować się w życie syna. Nie jest obojętna, ale nie potrafi sobie poradzić z wydarzeniami wychodzącymi poza formę, do której przywykła. Ojciec decyduje o wszystkim. To on przywozi do domu syna z przedstawienia, w którym Neil zagrał w Śnie nocy […]

POEZJA – MATKA WSZYSTKICH DYSCYPLIN

Katarzyna Szaulińska

sienna co ty na to żeby się przekręcićpyta mnie trawka zobaczyć mój korzeńssać od spodu bulwę wpuszczać w siebie kłączeale ja chcę przetrwać odpowiadam źdźbełkujak się wynicuję oczy mi zmętniejąi nic nie zobaczę a będzie się działoa słyszałaś może odpowiada trawkamieszka w twoich kiszkach mała czarna skrzynkakiedy przyjdzie pora zamieni cię w glebęzwiń się w […]

PROZA – WYZWANIE

Mariusz Sambor

Dogorywanie roku. Emptiness? Cały dzień, cały boży i nieboży dzień. – Dogorywanie? Jak pięknie skraca się czas. Każda minuta i każda chwila zdarzają się jednak tylko raz. Stary rok. Spis z natury. Wyzwania noworoczne. Z natury wszyscy jesteśmy tacy sami. Co przyniesie nowy rok? Zniechęcenie, zniszczenie i rozpacz? Te zniechęcające słowa rozpoczynające się na końcową […]

Ćwicz(my) się, wierszu. “Święta pracy” Jakuba Sęczyka

Oskar Meller

Nawet i Nike za Mondo cane dla Jerzego Jarniewicza nie wypleni dojmującego przekonania, że wiersz – choćby i zatrudniony na cały etat – na siebie nie zarabia. Czasem przyśni mu się jednorazowy zastrzyk monety, czasem ziści się w Gdyni, Wrocławiu czy innym festiwalowym mieście. Zazwyczaj wytwory jego pracy cieszą niewielu, ale za to w niezwykle […]

Świat się kurczy. Victor Ficnerski – „w tym mieście”

Marek Olszewski

Debiutancka książka poetycka Victora Ficnerskiego (ur. 1990) – mimo iż niedługa, bo licząca zaledwie 26 wierszy – układa się w spójną, konceptualnie pomyślaną opowieść, której jednym z tematów przewodnich jest przebudzenie do dorosłego życia. Takiego, o które wcale się nie prosiło. Ot i dobry temat dla debiutującego autora, który w liryce szuka języka dla nazwania […]

Dygocąca książka. Rozmowa o “Bestiariuszu nowohuckim”

Elżbieta Łapczyńska, Maria Czekańska

Maria Czekańska: Zacznijmy od mojego początku. Kiedy byłam pierwszy raz po lekturze Bestiariusza nowohuckiego, powiedziałam do pierwszej jawiącej mi się osoby, że właśnie przeczytałam dygocącą książkę. Litery drżały, sensy upadały, milczenie powodowało ciarki, a zmysły się napinały. Co niedopowiedziane, było najbardziej przerażające. Cała atmosfera przypominała nieco horror psychologiczny – to, co wytwarzał nasz własny umysł, […]

Taki pejzaż. “Polowanie” Grzegorza Wróblewskiego

Michał Trusewicz

Wszystkie części Polowania odnoszą się do refleksji nad widzialnością. Grzegorza Wróblewskiego nie interesują fragmenty największej przejrzystości i ostrości. Nie chodzi mu o metafizyczne odtajnienie tego, co kryje się poza horyzontem. Kolejne zdjęcia – czy to z mapy, czy z części blisko – podkreślają krytyczny dystans względem przedstawianej przestrzeni, jakąś formę przeciwwizualności. Rozmyte kształty, tekstury, linie, […]

„right into pod tramwaj”: 5 wierszy

Anouk Herman

Anouk Herman, right into pod tramwaj, SPP Łódź / IL, 2022 Ilustracja: Jula Drabik Anouk Herman – kłir, osoba niebinarna i mamcia wszystkich zwierzątek. Finalista „Połowu” Biura Literackiego (2021) i laureatka Nagrody Specjalnej w Konkursie im. Jacka Bierezina (2021). Publikowało m.in. w „Tlenie Literacki”, „Stonerze Polskim” i „Czasie Kultury”. Mieszka w Katowicach, gdzie redaguje magazyn […]

„Święta pracy”: 4 wiersze

Jakub Sęczyk

Excelsior Teraz wstępuję wyżej. Dzień dobry,ciemne niebo. Dzień dobry, szary okresie.Dzień dobry, postrzegalny kosmosie. Teraz wstępuję wyżej. Dzień dobry,spocone ciało. Dzień dobry, nabitalufo. Dzień dobry, fioletowa chmurko. Teraz wstępuję wyżej. Dzień dobry,materialne warunki pracy poetyckiej.Dzień dobry, pozdrowienia z innej planety. Życie na kajfie Polska ucieka z miejsca zbrodni,Polska umiera w miejscu zbrodni,to wszystko, to cały […]

Grisaille o zwykłym osiedlu (fragment powieści)

Justyna Hankus

Dylatacja trzecia. Obserwacje, strata (fragment rozdziału) Było mi smutno. Ja też byłem Magdą, bolała mnie. Od­sunąłem się od szyby. – Na co ci to koło? – zapytałem Bruegla. Wzruszył ramionami i odpowiedział, że na tych-tam. Spojrzałem w okno; wrony. Lecz przecież nie chodziło mu o wrony, więc powiedziałem mu, że nikt już nie torturuje ludzi, […]

Urbex artbook. Dąbkiewicz & Zdunek – „Xiążęta”

Karolina Górnicka

Kto nie fantazjował o wpuszczeniu psychodelików do wody w swoim zakładzie pracy, niech pierwszy wrzuci kamień. Ile razy zresztą, przekraczając drzwi budynku, robiłaś szybki check, czy to się dzieje naprawdę, czy widzisz to, co widzisz i czy jesteś tym, kim jesteś?  Sporo czasu upłynęło nim pojawił się tekst, parę miesięcy od uroczystego unboxingu książki Janusza […]

Urbex artbook. Dąbkiewicz & Zdunek – „Xiążęta”

Agata Jabłońska

Kto nie fantazjował o wpuszczeniu psychodelików do wody w swoim zakładzie pracy, niech pierwszy wrzuci kamień. Ile razy zresztą, przekraczając drzwi budynku, robiłaś szybki check, czy to się dzieje naprawdę, czy widzisz to, co widzisz i czy jesteś tym, kim jesteś?  Sporo czasu upłynęło nim pojawił się tekst, parę miesięcy od uroczystego unboxingu książki Janusza […]

Niepokój przychodzi zawsze i wszędzie – przemyślenia nt. wystawy „Niepokój przychodzi o zmierzchu” w Zachęcie

Julka Walkowiak

Wszystko odbija się echem po białych ścianach, skacze pomiędzy drewniane podłogi, pozostawiając za sobą dziwne artefakty, z łac. arte factum, ,,sztucznie wykonane” twory nieistniejące w naturze bez intencji. W Zachęcie intencja weszła z impetem ogromnej kuli z pinballa, odsłaniając scenerię różnorodności Hieronima Boscha w wersji młodej, polskiej sztuki. ,,Młodość”, jak zostało zauważone w tekście kuratorskim, […]

POEMAT – CZY MÓJ TELEFON UWAŻA, ŻE NIE JESTEM CZYTELNIKIEM OLGI TOKARCZUK?

Rafał Gawin

1. Moją intencją jest ominąć wojnę, która dopiero przed nami. 2. Jak zwykle do tekstu wkradło się kilka obcych elementów. Polka wyszła za Tunezyjczyka. Zobacz,jak wygląda jej życie. Tak ubrała córkę. Internautomnie mieści się to w głowie. Prawdziwa matka Putina żyje?Kobieta ma 96 lat i mieszka w Gruzji. Pozuje w bieliźnie. Fani zwracają jednak uwagęna […]

W trybie incognito. Laura Osińska – „zmyśl[ ]zmysł”

Julka Walkowiak

Stworzenie lesbijskiej bildungsroman to nie lada wyzwanie. Szczególnie, kiedy trzeba, z braku dostatecznej literackiej reprezentacji, zaczynać od podstaw, od dziecięcych miłostek, niewinnych spojrzeń i trzymania się za ręce. Osińska proponuje czytelnikom skróconą historię rozwoju nieheteronormatywnej relacji rozkwitającej jeszcze w XIX wieku, brutalnie zakończonej samotnym oglądaniem porno. Tom zmyśl[ ]zmysł z pewnością nie jest więc sprawozdaniem […]

“Granty i smoki”, czyli jak przekuć traumę doktoratu w komedię

Piotr Góral

Słusznie mawia się, że studia to wspaniały czas w życiu człowieka. Bogacimy się o nowe doświadczenia, poznajemy fantastycznych ludzi i wspinamy się na gargantuiczne łodygi fasoli, żeby rozwiązać problem z olbrzymem-złodziejem rzepy. No dobra, to ostatnie przydarza się akurat doktorantom. A w zasadzie przydarzyło się szczególnemu doktorantowi, panu Cligeranowi z Uniwersytetu Wielkobohaterskiego imienia Kelta Niezwyciężonego, […]

Proza – Zen Diamond

Péter Bodi

Podchodzę do okna, odsuwam zasłonę, jakiś czas obserwuję ulicę. A nuż zmienię zdanie. Pierwszoklasiści z tornistrami w postaci z kreskówek spieszą do szkoły. Rzeczywiście to już ta godzina. Fart, że rodzice wcześnie wychodzą do pracy, nie miałbym ochoty tłumaczyć, dlaczego opuściłem pierwszą lekcję. Idę do kuchni, do tostera wkładam kromkę chleba, ale zaraz ją wyciągam […]

Aqua – Barbi-dziewcz (Barbie Girl)

Łilip Fobodziński

Przekład i komentarz: Łilip Fobodziński – Hej Barbi!– Siema Ken!– Chcesz się karnąć?– Pewka!– Wskakuj! Jestem Barbi-dziewcz, z różu mój świat jest. Żyć w plastiku![1] Fiku miku!Czesz mnie tam, gdzie chcesz, łaszki ze mnie zbierz,[2] Użyj wyobraźni, świat to wytwór jaźni.[3] Chodźże, dziewczę, bansuj jeszcze! Jestem Barbi-dziewcz, z różu mój świat jest.Żyć w plastiku! Fiku […]

Symbioza jako black metal i las. Melisa – “Zasługuję na istnienie”

Tomasz Bąk

Brooks Was Here, the Spouds, Hanako, i pewnie jeszcze kilka innych zadań pobocznych, które postawione obok siebie sprawiłyby, że zacząłbym bardzo poważnie zastanawiać się nad swoją etyką pracy. Nie rzecz jednak w samookaleczaniu, a w stwierdzeniu faktu, że Mateusz Romanowski jest jedną z najbardziej aktywnych osób na scenie głęboko alternatywnej, a jego kolejne projekty pomagają […]

(Never ending) „Story Jones”? Dialog o Krzysztofie Pietrali

Konrad Janczura, Magdalena Koryntczyk

Krzysztof Pietrala (wraz z chociażby Mateuszem Górniakiem) zamyka (?) ciemną erę polskiej prozy, kiedy to za awangardę uważano głównie Dorotę Masłowską czy Michała Witkowskiego. O tym, na ile jest to proza (ale w sumie, czy to ważne?) i jaki jest Pietrali pomysł na awangardę, rozmawiają Magdalena Koryntczyk i Konrad Janczura. Konrad Janczura: To znamienne, że największy […]

Proza – Il-Qabrieta

Beata Zuzanna Borawska

Geometria życia sprawiła, że starość przyszła do niej niespodziewanie, tuż po trzydziestce. Tego dnia długo spacerowała po maltańskim, bladożółtym bastionie św. Krzysztofa – nie była stąd. Ale pomyślała, że mogłaby tu zostać tak, jak wszystkie gatunki synatropijne. Nie czuła się inna niż wróbel czy gołąb. Poczucie wyobcowania towarzyszyło jej jednak wtedy, kiedy miałaby tę malutką […]

Gra tekstowa: rzygowiny czarny pałac

Marcin Hanuszkiewicz

https://szkieletpegaza.itch.io/ Marcin Hanuszkiewicz – w sercu mistyk, z konieczności opowiadacz wielofunkcyjny; amatorski przyrodnik. Wyróżniony w konkursach „Nowy Dokument Tekstowy” (2021) i „PODAJ FRAZĘ” (2022). Publikował w pismach literackich, rozkminami dzielił się we „Frondzie Lux”, „Projektorze” i innych miejscach.

Randki i komuny. Tomasz Gromadka – „Komunizm, gówno i może cię kocham”

Michał Trusewicz

Siły poetyckie Tomka Gromadki zapętlają się wokół gramatyki własnej podmiotowości – obsesyjne powroty do własnych korzeni bynajmniej nie destabilizują komunikacyjnego porządku. Komunizm, gówno i może cię kocham to intymna i afektywna opowieść, reorganizująca architekturę własnej tożsamości i wspólnoty. Choć najczęściej mamy tutaj do czynienia z klasyczną – podszytą klasową i prywatną genealogią – formułą wyznania […]

Nasycona relacja z ludźmi i kosmosem. Rozmowa z Karolą Zielińską

Karola Zielińska, Maria Czekańska

MARIA CZEKAŃSKA: Każdy wie, a przynajmniej powinien wiedzieć, że najlepiej pisać o tym, co się zna. Ty doskonale rozumiesz mechanikę obrazu ‒ jesteś absolwentką grafiki ASP w Łodzi i operatorką kamery. I właśnie w ten sposób zdecydowałaś się na pisanie wierszy. Mając doświadczenie w różnych dziedzinach sztuki, mogłabyś powiedzieć, co łączy ze sobą różne jej […]

Sen paradoksalny. Agata Puwalska – „Paranoia Bebop”

Karolina Górnicka

Agata Puwalska nie kazała długo czekać na swoją drugą książkę poetycką. Zaledwie rok po wydaniu debiutanckiej haki! poetka prezentuje czytelnikom tom Paranoia Bebop, będący jednocześnie naturalną kontynuacją wątków podniesionych w debiucie i gwałtownym zerwaniem z nimi. Warto przybliżyć więc sytuację poetycką, wobec której haka! pozostawia czytelnika – niekończących się potencjalnych scenariuszy, gwałtownych, nieskoordynowanych ruchów, przytłaczającej […]

Sztuka zaangażowana w rozkminę o życiu. Rozmowa z Nikitą Krzyżanowską

Emilia Konwerska, Nikita Krzyżanowska

EMILIA KONWERSKA: Na początek chciałabym zapytać cię o dzieciństwo. Na wystawie Stajemy się liryczni tylko w nagłej organicznej zapaści w 66P możemy zobaczyć twoje rysunki na suficie wykonane za pomocą dymu, zapalniczki. To skojarzyło mi się oczywiście z piwnicą. I pomyślałam, że to jest właśnie moje dzieciństwo. Nie natura, słońce, lato, zwierzęta, to co może […]

Faza bieżąca – Nadstawianie ucha. Recenzja “Nucić” Mateusza Żabolickiego

Karolina Górnicka

Nikt nie słucha znanych głosów Charles Bukowski, Kobiety Zdarza się, że podczas oglądania serialu pytasz Asystenta Google: „co to za piosenka” i odkrywasz nowego wykonawcę, na punkcie którego możesz mieć obsesję. Choć zdawać by się mogło, że w środowisku literackim wszystkie głosy poetyckie zostały podzielone i przyporządkowane, a kategoria innowacyjności w ocenie poezji już dawno […]

Faza Bieżąca – „Dzieci skitrane na tyłach katedry”. O technice Julka Rosińskiego na podstawie „Streszczenia pieśni”

Dawid Kujawa

Chciałbym mieć na starość taki sen: podchodzę do przystanku autobusowego od tyłu i widzę dwie pary nóg pod ławką, najlepiej damskie i męskie. Im jestem bliżej, tym więcej dostrzegam szczegółów, a gdy wchodzę pod daszek, to zamiast kobiety i mężczyzny widzę dwustopowiec jambiczny. Chcę spojrzeć mu w oczy. Uwagi o alegorii,prof. dr hab. Jakub Zofia […]

Faza Bieżąca – Przemysław Suchanecki – Cztery wiersze

Przemysław Suchanecki

Totem i jego odblask,panorama na kominy elektrociepłownimogę przerodzić się w otwarty wstydpasztet z koniny i współczucie w lesiedrobi w miejscu przenika przez maszynypompuje portret w ciepły układ scalonyto co miało być będzie zawsze wracaćdopóki się nie spotkaciekolekcja ruchów rośniepot to półprodukt wyciśnięty z płucszympans gigant nikt gonigdy nie widziałprzedzierzga się w smoking na mchustudniówka polonez […]

Faza Bieżąca – Pamięć jako figura. Jacek Paśnik – „Dzieci”

Kamil Bujny

Podchodząc do debiutu prozatorskiego Jacka Paśnika, myślałem o kampanii promocyjnej, jaką Wydawnictwo W.A.B. przygotowało „Dzieciom”. W samym opisie książki można przeczytać, że jest to „nowy, intrygujący głos literatury polskiej młodego pokolenia”, a w licznych przedrukach medialnych powtarza się informacja o jej generacyjnym znaczeniu. Choć wielu dziennikarzy i recenzentów odmienia przez wszystkie przypadki słowo „pokolenie”, to […]

Faza Bieżąca – Puzzle bez obrazka. Karola Zielińska – „Powodzenia z czaszką”

Anna Mochalska

O Karoli Zielińskiej Grzegorz Wróblewski napisał niecałe dwa lata temu: “talent oczywisty”, jeszcze przed debiutem Zielińskiej, debiutem o świetnym zresztą i intrygującym tytule Powodzenia z czaszką. Na okładce tom polecają Rafał Wawrzyńczyk i Anna Matysiak. Wawrzyńczyk: “nie sądziłem, że na tak wąskiej przestrzeni, jaką mają do dyspozycji te teksty (…), możliwe jest skonstruowanie wciągającej poetyckiej […]

Faza Bieżąca – Wiersz – [bóg dał mi siostry]

Jarosława Łytwyn

bóg dał mi siostryjedne trzymałam na rękach jeszcze jako niemowlętaa teraz one są dorosłe i silne inne znają mnie odkąd ja nie znam siebie jednych nigdy nie widziałaminne zobaczyłam i od razu poznałaminna krew nie uczyni nas obcymi z jeszcze innymi nigdy się nie spotkamy Ale bóg dał mi siostry jedną nazywam starsząchociaż jest starsza […]

Faza bieżąca – wiersz – Wszyscy mężczyźni

Haśka Szyjan

Wszyscy mężczyźniwszyscy mężczyźni którzywszyscy mężczyźni którzy nieodprowadzają dzieci do przedszkola,niosąc na rękach,podbiegając,już w roboczym ubraniu,z ołówkami w kieszeni,jakimi zaznacza sięprzy remoncie kropkina ścianach,wszystkie kędzierzawe chłopakiwszystkie kędzierzawe chłopaki, którewszystkie kędzierzawe chłopaki, które niekupują ciasteczek(te i jeszcze te różowe),płacączłotą karta mamy,wszyscy zwykli wujaszkowiewszyscy zwykli wujaszkowie, którzywszyscy zwykli wujaszkowie, którzy nieczytają gazetydo porannej kawyi nie spacerują z psamiWszyscy […]

Faza Bieżąca – Z palącej potrzeby lasu. Mirka Szychowiak – „Kup mi las”

Michał Trusewicz

W historii III Rzeczpospolitej las jest czymś więcej niż zwyczajnym kompleksem roślinności z dużym udziałem drzew, świata zwierzęcego i czynników przyrody nieożywionej. Nic więc dziwnego, że w najnowszej książce Mirki Szychowiak stał się nadrzędną metaforą, która łączy politykę demokratyczną, krytykę kapitalizmu i kolejne etapy wywłaszczania człowieka ze sfery natury. Kup mi las nie dotyczy jedynie […]

Faza Bieżąca – Grafiki – Wojna w Ukrainie

Ann Udnua

Ann Udnua – https://www.instagram.com/annudnua/.

Faza Bieżąca – wiersz – [dobrzy ludzie pytają]

Ija Kiwa

dobrzy ludzie pytająco tam słychać w Donieckujakie tam wieści z frontu robótutrzymujesz z kimś kontakt dziękuję mówię bardzo mi miłoże was tak interesują drodzy doniecczanie mąż koleżanki z klasy moich rodzicówakurat w środku uroczystości rodzinnejzakończył życie samobójstwemposzedł do łazienki i nie wrócił mąż mojej koleżanki z grupyzostawił ją z maleńką córkąuciekł do Europy Zachodniejwszystkim wybaczył […]

Faza bieżąca – wiersz – Żelazo

Julija Musakowska

kula która była łyżkąkula która była kątownikiemtym który łączył nogi i blatkula która była nie byłakula która była niebyłaz której wdychasz śmierći wydychasz życiemiłość smutek informację genetycznągrupę krwi imiona przyjaciół i krewnychcytaty z książek i piosenek ulubionychzapachy bzu jaśminu potu współpasażerów w metrze krajobrazy uchwycone spojrzeniemziemię ziemię ziemiępiasek piasek piasekpopiółgwoździeigłynożycezębykątownikiwszystko co jest w tobie i […]

Faza Bieżąca – wiersz – [kiedy przyjdzie wiosna i zrobi się ciepło]

Pawło Korobczuk

kiedy przyjdzie wiosna i zrobi się ciepłochcę dawać ci piękne bukietyale najpierw niech nasza obrona p-lotrozjebie wrogie rakiety chcę czekać cię na peroniewieczorem w rzece kąpać sięale teraz muszę do terobronya ty – do ewakuacji kiedy będzie lato i cisza na podwórkuchcę gładzić cię nad ranemale najpierw niech zasrane orkispalą się w tych czołgach jebanych […]

Faza Bieżąca – wiersz – ***

Ołesia Mamczycz

lasw którym drzewom odrąbano wierzchołkilasw którym trawom odrąbano wierzchołkilasw którym ludzie chodzą bez główzwierzęta bez główowady bez głów lasw którym słońcu odpiłowano połowęniebu oderwano połowę lasgdzie połowa powietrzajest w kielichu przestrzenia więcej nie ma tu właśnie mieszkamy Z języka ukraińskiego przełożyła Aneta Kamińska Ołesia Mamczycz (1981) – poetka. Ukończyła eksperymentalny kierunek twórczość literacka na Kijowskim […]

Faza Bieżąca – wiersz – najbardziej boję się, że 

Agata Jabłońska

zmaleje popyt na wierszyki, wzrośnie za to popędstrach pomyśleć za czym, schowany za zakrętemw który trzeba wejść tak sobie myślę, myjąc trzy pary butów trekingowychw dobrym stanie, z których za szybko wyrósł Bolekże dobrze że są, takie się wydaje bombelkom kumpelekdobrze, że wyrósł, że mamy kolejne, tylko pęka serce dobrze, że są dobre, dobrze, że […]

FAZA BIEŻĄCA – POEMAT – UNOSZĘ SIĘ

Paweł Harlender

unoszę się unoszę się zamiast się unieśćwózek zasypany gruzemunoszę się jak Migi Suchoje bombowce i dronyjakby ktoś pytał to gorącą mam krewnie jeszcze nie wystygłai gorący mam łeb niech ktoś zdejmie ten czajnikunoszę się bo wojna nie jest twoim stanem naturalnymnigdy nie byłaunoszę się jak kawałki wysadzonego mostuunoszę się za tych którzy już nie mogą […]

Faza Bieżąca – Kapryśne wektory w puszystej piwnicy. Przemysław Suchanecki – „O”

Łukasz Żurek

Drugą książkę poetycką Przemysława Suchaneckiego, O, można czytać jako rozwinięcie wiersza Mam kończącego Wtracenie z 2019 roku (debiutu, który spotkał się z dość ciepłym przyjęciem w polu poetyckim, ale nie doczekał się zbyt wielu recenzji, co nie przestaje mnie dziwić). Przypomnijmy – wiersz rozpoczyna się od wyrażenia chęci poszerzenia granic podmiotowości i tego, co można […]

Faza Bieżąca – Podsumowanie muzyczne II połowy roku 2021

Tomasz Bąk

A Great Big Pile of Leaves Pono Ośmiu lat potrzebowali nowojorczycy z A Great Big Pile of Leaves na nagranie swojego trzeciego albumu długogrającego. A nawet i dłużej, jeśli weźmiemy pod uwagę to, że część utworów składających się na Pono pochodzi z początkowego okresu działalności grupy. Mimo to, wydaje się, że wracają dokładnie do punktu, […]

Faza Bieżąca – Crashsekualność. „Titane”, reż. Julia Ducournau

Mateusz Górniak

Julia Ducournau zrobiła wielki film o miłości w tym sensie, że stara się ustanowić ją na nowo i zdefiniować jako intensywny trip poza ludzkie ciało, instytucję rodziny czy gotowe wzorce podmiotowości. Krew miesza się tu ze smarem, trzeszczą łamane kości, a za kompas służą samotność i niedosyt, te dwie waluty każdej miłosnej przygody. Titane to […]

Faza bieżąca – Grafiki – Humanitas

Sebastian Wawreczko

Humanitas z łaciny oznacza Ludzkość. W pewien sposób celem było ukazanie jej w różnej odsłonie, zarówno rozumianej dziejowo, jak i pod płaszczem, maską, którą nakłada jako symbol i zagadka. Jest przeważnie tak samo niedostępna, a jednak dostrzegalna, rozproszona ale i skondensowana w sobie, tajemnicza i ostra, ale również posiadająca elementy wyzwolenia, harmonii. Podobieństwa form, to […]

Faza Bieżąca – Coś w końcu musi żyć. Robert Rybicki – „blask glac”

Wojciech Kopeć

Bez wątpienia blask glac, najnowsza książka Roberta Rybickiego, wyraźnie odróżnia się na tle dotychczasowej twórczości poety. Owszem, pojawiają się ekstatyczne frazy, wybuchy radosnej wyobraźni, tak charakterystyczne dla poezji Ryby, ale w znacznie mniejszym, niż w kulminacyjnym pod tym względem Pogo głosek, natężeniu, w towarzystwie bardziej powściągliwej metaforyki i przy użyciu skromniejszych zabiegów językowych. Nie jest […]

Faza Bieżąca – Moonstone zgniecie Was fuzzem i gruzem. Recenzja EP-ki „1904”

Arek Kaus

Chłopaki z Moonstone wracają po dwóch latach od wydania ciepło przyjętego debiutu self-titled z nowym wydawnictwem – zawierającą dwa kawałki EP-ką 1904. I nie martwcie się – mimo że to tylko dwa utwory, są one przepełnione treścią i niczego nam tu nie zabraknie. Każdy z kawałków trwa około 15 minut, co daje dość przestrzeni na […]

Faza Bieżąca – Ukłon zabawowy. Eva Meijer – „Zwierzęta mówią”

Jarek Skurzyński

Ta książka ściera na proch tych wszystkich kartezjuszowych i heideggerowych januszów filozofii, którzy twierdzą, że pozaludzkie zwierzęta nie myślą, nie używają języka, nie umierają, bo jedynie docierają do kresu bez świadomości odchodzenia, nie cierpią i nie odczuwają bólu. Ta książka też uczy, a dzisiaj jest mało takich książek, uczy bycia dobrym wobec każdej istoty, nawet […]

Jestem z miasta. „Futurystyka miejska” Tomasza Wojtacha

Karolina Górnicka

Najnowszy tom poetycki Tomasza Wojtacha został już naznaczony – przyznanie książce nagrody głównej w konkursie „Nowy Dokument Tekstowy” sprawia, że jej lektura poprzedzona jest pewnymi założeniami co do treści. Mimo, że tytuł projektu – Futurystyka miejska – wskazywałby raczej na rozważania dotyczące przyszłości, to dokumentalność, a więc aktualność poruszanych przez autora kwestii, uwidacznia się już […]

Więcej niż plastikowa wanienka, czyli „Kości, które nosisz w kieszeni” Łukasza Barysa

Kamil Bujny

Powieść Kości, które nosisz w kieszeni pod wieloma względami przypomina Zimowlę Dominiki Słowik. Łukaszowi Barysowi udaje się jednak zbudować nieoczywisty i magiczny świat na o wiele mniejszej liczbie stron niż zrobiła to autorka niedawno wydanego zbioru opowiadań Samosiejki. W obu przypadkach koncepty na fabułę są dość podobne: oto mamy małą miejscowość (kolejno: Pabianice, Cukrówkę), dziecko […]

Faza Bieżąca – Siup siup loop loop, czyli “Voyage, voyage” Marcina Pierzchlińskiego

Karolina Górnicka

Z Marcinem Pierzchlińskim można dużo. To nie tylko debiutujący poeta, lecz także animator życia społecznego i artystycznego, muzyk, jutuber, który nie ogranicza się do jednego medium, by powiedzieć to, co ma zostać usłyszane. Czytając jego pierwszy tom Voyage, voyage należy więc pamiętać o tym, że utrwalone na papierze słowa są sposobem rekreacji rzeczywistości, która, szczególnie […]

Faza Bieżąca – Tytułowy Głowa spotyka małego Głowę, czyli „Głowa” Luko Czakowskiego

Piotr Marzec

Jest taki wątek w polskiej plastyce z lat 2000 jak prace Vahana Bego, który ozdobił rysunkami płyty zespołu Strachy na Lachy; teledysk piosenki Rower Lecha Janerki (nagrodzony Grand Prix na Yach Festiwal 2005), lub rysunki w filmie Zabij to i wyjedź z tego miasta (które według legendy powstawały kilkanaście lat, więc myślę, że mnie oczy […]

Faza Bieżąca – Pogrążeni w „Chamstwie”. O książce Kacpra Pobłockiego

Jarek Skurzyński

Czytałem Chamstwo i czułem, jak rośnie we mnie taki wkurw, że co chwila muszę przymykać oczy i brać kilka głębszych oddechów. Na historiach w podstawówkach i liceach takich rzeczy mnie nie uczono, powtarzali: żywot chłopa pańszczyźnianego był trudny, ale jaki ten żywot dokładnie był – tego nikt nie mówił. Nie dajmy się jednak zwieść, że […]

Faza Bieżąca – „112” jako numer prywatny. O poezji Emilii Konwerskiej

Monika Stępień

Poezja Konwerskiej stara się zrehabilitować rodziców w oczach podmiotu, choć ten konsekwentnie stawia opór emocjom. Te są zawsze niedopowiedziane, wybija się tylko lęk. Jej wiersze to także emanacja pokoleniowego poczucia „przegrywstwa”, które uczy się poprzez gry i kulturę masową oswajać egzystencjalne obawy. Jest to jednak duży atut tego zbioru. To głównie odrealnienie rynkowe artystów, pomnikowość […]

Faza Bieżąca – Podsumowanie muzyczne I połowy roku 2021

Tomasz Bąk

Pandemiczna przerwa w koncertowaniu zmotywowała wielu artystów do zaszycia się w studyjnych pieleszach – oczywiście celem wysmażenia kolejnej pozycji w dyskografii. Jak to zwykle bywa w takich sytuacjach, ze zmiennym szczęściem – na szczęście nie brakuje perełek, przechowywanych zwykle poza zasięgiem dzieci. Bawcie się dobrze, na końcu tekstu znajdziecie link do playlisty. Black Country, New […]

Faza Bieżąca – Snopowiązałka, kontrapunkt i śmierć: kilka słów o “storytellingu” Antoniny Tosiek

Łukasz Barys

Po pierwszych lekturach storytellingu Antoniny Tosiek książka wydawała mi się prawie niemożliwa do tradycyjnego „zinterpretowania” – nie ma tu większych problemów ze zrozumieniem komunikatu, a większość „głównych” problemów, wokół których autorka krąży, została już przez nią albo przez krytykę wyłuszczona. Te główne problemy to przede wszystkim: kapitalizacja opowieści, klasowość i wykluczenie, a także w ogóle, […]

Faza Bieżąca – Kwaśna historia brzmienia acid

Olga Rembielińska

Narodziny legendy Historia brzmienia acid, które jest fundamentalne dla kultury rave, rozpoczyna się wraz z wynalezieniem syntezatora dźwięku o nazwie Roland TB-303. Jego twórcą był japoński inżynier Tadao Kikumoto i powołał go do życia w 1981 roku. Produkcja trwała zaledwie 18 miesięcy i wydawać by się mogło, że urządzenie to wyląduje na śmietniku historii. Los […]

Na przypale albo wcale. Kamil Galus – „Iskanie felgi”

Karolina Górnicka

Czasami warto wyjść na głupa. Szczególnie w przypadku poezji, w której większość ról została już dawno obsadzona i odegrana, a znudzona publiczność zdolna jest już tylko do niemrawych oklasków z przyzwyczajenia. Galus, doskonale wyczuwając społeczne nastroje, wyznacza więc sobie zupełnie nowe miejsce w literackim świecie, proponując tom poetycki, którego podmiot nie boi się zrobić z […]

Faza Bieżąca – Zmechacony Scrappy Doo lubi to. Rozmowa o „Iskaniu felgi” Kamila Galusa

PATRYK KOSENDA: Dzień dobry, Panie Kamilu. Dziękuję za przyjęcie zaproszenia do wywiadu. Pozwoli Pan, że ucinając gówno byka, przejdę do konkretów: co tam? Jak tam? Pozdrawiam serdecznie!Patryk Kosenda KAMIL GALUS: Szanowny Panie Patryku, jeśli konkretnie, to Stachu w domu. Wiem, gdzie byłem i co robiłem oraz gdzie Cezary Pazura przechowuje moje pieniądze. Nie owijając słoika […]

Ostatni ziom po lewej. “hoodshit (griptape)” Michała Mytnika

Jakub Skurtys

Cruisin’ down tha street in my ’64 Jackin’ tha freaks clocking tha dough Went to tha park tah get the scoop Knuckleheads out there come shootin’ some hoop (“Boyz-N-Tha- Hood”) Chwała tęczy i wszystkim kolorom, które stworzył bóg. Chwała przyszłości jak ptasi klucz, za który prawiona jest jutrznia. („Posoka”) Długo szukałem klucza do debiutanckiej książki […]

This is not a love song. „Annette” Leosa Caraxa

Mateusz Górniak

Przypomnijmy: Leos Carax jest francuskim reżyserem w ciemnych okularach. Kiedy wychodzi z domu, nie bierze zapalniczki, bo odpala szluga od szluga. Wszystko co do tej pory nakręcił jest o miłości. W Boy meets girl smutny i niespokojny jak cholera Denis Levant, piękny brzydal od zawsze na zawsze, poznaje aktorkę i biegają zakochani po Paryżu tak, […]

Faza Bieżąca – Nurt śląskich przemian i mitów. „Rozpływaj się” Anny Cieplak

Jacek Paśnik

Rozpływaj się czytałem na balkonie, w upale, grzęznąc w gęstym, ciągnącym się lecie, takim samym, jakie kilka lat temu przyszło mi spędzać w jednym ze śląskich miast. W skwarze, przy betonie i czerwonej cegle włóczyłem się wtedy pośród hałd i poprzemysłowych ruin, osiedli familoków i wyłaniających się zza nich budynków typu Lipsk, blaszaków Społemu i […]

Faza Bieżąca – Ikea w Iraku. „B. Bomb” Marty Kozłowskiej

Łukasz Żurek

Inwazję na Irak oglądałem w telewizji, na TVN-ie, mając 12 lat. Oczywiście byłem przerażony – patrzyłem na wojnę, a ta najczęściej kojarzyła mi się ze słowem „światowa”. Nagraniom pokazującym pierwsze bomby zrzucane na Bagdad towarzyszyły uspokajające opowieści o walce z terroryzmem, o broni masowego rażenia, wreszcie: o nieokrzesanych mieszkańcach Bliskiego Wschodu, którym trzeba po ojcowsku […]

Faza Bieżąca – Wszystek, który działał. „Trax” Cezarego Domarusa

Łukasz Żurek

Poczucie, że coś jest niepokojące [eerie], z rzadka towarzyszy zamkniętym, zamieszkanym i udomowionym przestrzeniom; znacznie łatwiej natrafić na nie w częściowo opróżnionych z ludzi krajobrazach. Co sprawiło, że powstały te ruiny, co spowodowało to zniknięcie? (…) Kapitał jest na każdym poziomie czymś niepokojącym; stworzony z niczego, wywiera większy wpływ na rzeczywistość niż jakikolwiek rzekomo substancjalny […]

Faza Bieżąca. Zabójcza symultaniczność. „haka!” Agaty Puwalskiej

Karolina Górnicka

haka! to pierwsza książka poetycka Agaty Puwalskiej, realizująca jednak konsekwentnie rozwijany przez autorkę projekt, doceniony przez jury ogólnopolskich konkursów poetyckich. Już w pierwszych publikowanych przez poetkę wierszach, w almanachu 14. Połowu, czy też w „KONTENcie”, „Wizjach”, „Tlenie literackim”, można było dostrzec jej zainteresowanie kondycją współczesnego człowieka porzuconego w hiperkapitalistycznej rzeczywistości, rozdartego między wygodą i bezpieczeństwem […]

Faza Bieżąca – Pisać jak Maciej Taranek. Recenzja „Impresariatu”

Adam Partyka

Wśród komentatorów zapadła zgoda; Impresariat to bez wątpienia tom przejściowy. Świadczą o tym zarówno gesty pożegnalne – ukłony kierowane w stronę poetyk cybernetycznych związanych z nieistniejącą już Rozdzielczością Chleba – na które zwraca uwagę Weronika Janeczko, jak i bardziej ogólne zainteresowanie doświadczeniem przemijania, towarzyszące, jak pisze Paweł Kaczmarski, przesuwaniu się ku traumatycznej i alienującej dorosłości […]

Faza Bieżąca – Dźwięk i światło. „In the Earth” Bena Wheatleya

Karolina Graczyk

Znajomy szelest odkażanych dłoni, nowe normy fizycznego dystansu, ucieczki z miasta ku naturze – w nowym filmie Wheatleya jak w domu. Zrodzony z pandemicznych lęków reżysera i nakręcony w trakcie lockdownu z minimalną obsadą, In the Earth notuje nerwowy klimat ostatniego roku z uwagą i bez efekciarstwa. Ostatecznie kameralny horror pandemiczny jest tu jedynie gatunkowym […]

Faza Bieżąca – Homerycki Zeus to pajac albo: dlaczego musisz przeczytać „Upiora” Łukasza Kozaka

Franciszek Sobieraj

OK, chciałem napisać recenzję Upiora Łukasza Kozaka, jednakże obawiam się, że brakuje mi kompetencji. To książka wręcz porywająca, ale, choć napisana w sposób przystępny dla zwykłego czytelnika, jest także erudycyjną książką historyczną, a właściwie z pogranicza historii, etnologii i antropologii – ja nie jestem historykiem, a antropologii trochę tylko liznąłem. Potraktujcie więc mój tekst jako […]

Faza Bieżąca – Piekło klasy średniej. „Twarz, brzuch, głowa” Hagedorn i Szmidy

Zuzanna Sala

W piątym odcinku piątego sezonu Seksu w wielkim mieście jedna z bohaterek, Samantha Jones, zaprasza protagonstkę, Carrie Bradshaw, na botoks. Twierdzi, że to podniesie jej pewność siebie w przeddzień wielkiego wydarzenia – premiery książki. Carrie odmawia przy potakiwaniu pozostałych przyjaciółek, więc Samantha postanawia się tam wybrać sama. To nie pierwszy raz, gdy poddaje się temu […]

Faza Bieżąca – Oswajanie głodu. O diecie pudełkowej, jodze na dachu i „Sweat” Magnusa von Horna

Joanna Najbor

Na początku było jajko. Owijałam je ciasno w serwetkę i przed wyjściem z domu wrzucałam na dno torebki. Od jakiegoś czasu nosiłam je ze sobą w takiej formie bardzo często: ugotowane na twardo i obrane, gotowe do natychmiastowego zjedzenia, gdyby w ciągu dnia naszedł mnie nagły napad głodu. Jajko jest pod wieloma względami idealne: niewielkie, niskokaloryczne […]

Faza Bieżąca – Jest “horror, horror”, jest faza. „Black Hole” Charlesa Burnsa

Piotr Marzec

Charles Burns, Black Hole, tłum. Wojciech Góralczyk, Kultura Gniewu 2021 Piotr Marzec – rysuję komiksy. Wydałem w selfpublishingu „Sweet-ass dudes like us”, które w ZOZO dostały nagrodę Złotego Kurczaka za najlepszy scenariusz i komiks roku oraz nagrodę Maszin za komiks roku. Komiks w wersji 2.0 jako „Słodkie chłopaki” ukaże się w tym roku w wydawnictwie […]

FAZA BIEŻĄCA – W nawiasie i poza nawiasem. „Trzysta cytryn do trzeciej potęgi tygrysa” Marcina Podlaskiego

Karolina Górnicka

Debiutancki tom Marcina Podlaskiego trzysta cytryn do trzeciej potęgi tygrysa to książka poddająca próbie język choroby – psychicznej, społecznej, egzystencjalnej. Autor podejmuje się zadania włączenia marginalnych dyskursów, lekceważonych, deprecjonowanych sposobów komunikacji do głównego nurtu wypowiedzi językowych współczesnych społeczeństw. Nie bez znaczenia w kontekście tomu pozostaje językoznawcze wykształcenie Podlaskiego – ten młody poeta wyjątkowo uważnie przygląda […]

FAZA BIEŻĄCA – „Z gotyckiego bengera w skoczną, wiejską piosenkę”. Mala Herba – „Demonologia”

Damian Kowal

Czarostwo (witchcraft) od zawsze stało w opozycji do patriarchalnego, monoteistycznego charakteru zachodniej kultury, oferując wizję świata, w której kobiety oraz osoby z różnych powodów wykluczone ze społeczności są traktowane w sposób podmiotowy i mają moc sprawczą. O szczegółach napisano setki opasłych tomów, mnie na potrzeby tego tekstu pozostaje zauważyć, że od zawsze miało ono antysystemowy, […]

FAZA BIEŻĄCA – Jestem drobnomieszczaninem, być może bogiem, a z pewnością ofiarą. „Malpertuis” Jeana Reya

Wojciech Gunia

Tak jak podróż przez labirynt co chwila zaskakuje i dezorientuje wędrowca, tak nieustannie dezorientuje Malpertuis Jeana Raya – dziwaczna, labiryntowa powieść o przeklętym domu i jego banalnych-niezwykłych lokatorach. Powieść, która co chwila wodzi czytelnika za nos i wybija z czytelniczych przyzwyczajeń. Oburza, męczy i fascynuje. Nawet jeśli już nie straszy tak jak kiedyś.  Punkt wyjścia […]

FAZA BIEŻĄCA – Damy, rycerki, feministki, odmieńczynie. “Dezorientacje. Antologia polskiej literatury queer”

Łukasz Kaźmierczak/ Łucja Kuttig

Wieloletnia współpraca Alessandra Amenty, Tomasza Kaliściaka i Błażeja Warkockiego poskutkowała antologią wpisującą się w transgresyjną tradycję humanistyczną Marii Janion. Z okładki spoziera anglicyzm „queer”, które można wielorako tłumaczyć i te przekłady rozszerzają się w miarę przechodzenia z dychotomicznego horyzontu płci w trygonalny układ, potem w mnogi, niekwantowalny: najogólniej pojęcie „queerness” można bodaj rozumieć jako nieheteronormatywność, […]

Faza Bieżąca – Ewangelia Igora

Adam Ihhoy

IGOR WALI WIADRO 1 To powiedziawszy, Igor wyszedł z ziomalami walnąć wiaderko na Zakrzówku. Był tam zagajniczek, do którego wszedł On i jego ziomale. 2 Także i Miki, który podjebał Go pałom, znał to miejsce, bo Igor i ziomale Jego często tam jarali. 3 Miki, otrzymawszy rzeszowskiego grama od gangu Siwego oraz penetrację analną od […]

FAZA BIEŻĄCA – Podsumowanie muzyczne II połowy roku 2020

Tomasz Bąk

Zasady znamy, nie jesteśmy na wczasach – kilka zdań o każdej z płyt, jedna piosenka z płyty na obowiązkowej playliście, do której link znajdziecie pod tekstem. Miłego słuchania! Adrianne Lenker: songs Wokalistka Big Thief zaszyła się z gitarą akustyczną w domku w zachodniej części stanu Massachusettes, żeby jakoś sensownie przeczekać początek pandemii, i przy okazji […]

Faza Bieżąca – Dwa wiersze Ariany Reines w tłumaczeniu Przemka Suchaneckiego

Ariana Reines

Arena Dlatego, że to światło nie było jak inne I zdawało się, że stajemy się miejscem I dlatego, że na drogowej wysepce wypełniło mnie słońce I dlatego, że moja matka była szalona I dlatego, że czasem była przytomna I dlatego, że byłam zakochana A potem już nie byłam zakochana I dlatego, że byłam głodna I […]

Faza Bieżąca – Gonienie króliczka (Anna Sudoł, „Projekt”)

Rafał Sowiński

projekt 1. «plan działania» 2. «wstępna wersja czegoś» 3. «dokument zawierający obliczenia, rysunki itp. dotyczące wykonania jakiegoś obiektu lub urządzenia» Słownik Języka Polskiego PWN Internetowy Słownik PWN najwyraźniej nie nadąża za zmianami, bo dziś projektem może być właściwie każde działanie czy przedsięwzięcie. Projektem jest grupa tasków w Asanie czy innym ClickUpie, ale też i fejsbukowy fanpejdż. W wielu […]

Faza Bieżąca – “Języku, wejdź we mnie po żleby żeber”

Oskar Meller

Z dużą regularnością krytyczne zestawienia jakiejkolwiek poezji – szczególnie tej powstającej poza idiomem niemiecczyzny – z dykcją Paula Celana przyprawiają o życzliwy, aczkolwiek pobłażliwy uśmieszek tych, którzy w mniejszym bądź większym stopniu zetknęli się z wielopoziomową arcydzielnością projektu poety z Bukowiny. W naszym rodzimym polu, a biorąc pod uwagę efemeryczność takich zestawień – raczej poletku, […]

Faza Bieżąca – Grzegorz „Zorza” Kaczanicki – Recenzja krytyczna książki „Spis treści” podług wszelkich prawideł pisana

Przemysław Suchanecki

Ib.IZ.ZOZO. Wstaję i przeciągam się krzepko totalnie metafizycznie jedna dłoń ląduje w zenicie druga w nadirze zjadam cząstki idę gdzieś po ludową historię polski wczoraj to było zejście do skrzynki po aaa!… zatem jest to ciąg dni podobnych w pogoni za podobnymi częściami jednak między tym wszystkim w końcu a jednocześnie zwiastując początek i środek […]

Faza bieżąca – Od teraz mój dom jest jebanym traphousem

Jakub Skurtys

Czyżbyśmy się wreszcie doczekali? Różaglon to trzecia książka poetycka w bibliotece „Kontentu”, a jak to się mówi – do trzech razy sztuka. Po pierwszej publikacji redaktorom pisma, dopiero przecież eksperymentującym w przestrzeni wydawniczej, nieco się oberwało za obrany kierunek. Ta druga była znacznie dziwniejsza i na pewno mniej przyjemna, choć niewątpliwie stanowiła też wyzwanie i […]